De stijging met 20% van het aantal dossiers dat Unia in 2016 heeft geopend, is veelbetekenend en was nooit eerder zo fors. Hoewel deze cijfers enkel betrekking hebben op de activiteiten van Unia, geven ze toch informatie over feitelijke discriminatie in onze samenleving. 

Deze toename ziet Unia in alle domeinen en voor alle criteria, en uit de eerste analyses blijkt de stijging tegenover 2015 meer uitgesproken in twee domeinen: werk (met een stijging van 47%) en onderwijs (met een stijging van 25%).

Werk: de spiegel van de samenleving

De grootste geregistreerde stijging op het vlak van werk tussen 2015 en 2016 betreft de dossiers over discriminatie op grond van leeftijd. In 2016 opende Unia 106 dossiers, een stijging met 126%. ’Via dossiers die veel persaandacht kregen, hebben we deze problematiek onder de aandacht kunnen brengen en hebben we zo mensen wakker geschud. Leeftijdsdiscriminatie wordt nog altijd onderschat, niet ernstig genomen en - erger nog - bijna sociaal aanvaard. Met een bevolking die veroudert en mensen die van de overheid steeds langer moeten werken, is het nochtans een fenomeen dat structureel zal moeten worden aangepakt.’ zegt Els Keytsman, directeur Unia. Dat kan bijvoorbeeld door de strijd aan te binden tegen stereotypen over oudere mensen die minder flexibel zouden zijn, niet op de hoogte van nieuwe technieken zouden zijn of gezondheidsproblemen zouden hebben.

Een andere vorm van discriminatie die toeneemt en die deze eerste trends op de arbeidsmarkt bevestigt, is discriminatie op grond van de gezondheidstoestand van werknemers (50 dossiers in 2016, goed voor een stijging van 60%).

De arbeidsmarkt maakt ook duidelijk welke spanningen momenteel in onze samenleving merkbaar zijn. ’De andere wordt steeds vaker openlijk afgewezen. Racistische uitspraken en gedragingen komen almaar meer voor. De bedrijfswereld ontsnapt niet aan deze polarisatie van de samenleving’, zegt Keytsman. Het aantal geopende dossiers op grond van raciale criteria of van geloof is met respectievelijk 14% en 91% gestegen.

Tot slot staat, net als in het onderwijs, discriminatie en het weigeren van redelijke aanpassingen de volwaardige integratie van mensen met een handicap in de weg. Het aantal geopende dossiers is tussen 2015 en 2016 met 58% gestegen. Dit was voor Unia het signaal om over dit thema een nieuwe brochure uit te brengen: 'Aan het werk met een handicap'. Zo kunnen werkgevers en werknemers goed geïnformeerd aan de slag rond redelijke aanpassingen.

Onderwijs: redelijke aanpassingen aan de orde

Wat opvalt bij de forse stijging van de onderwijscijfers, is dat het criterium handicap alleen al goed is voor 60% van de nieuwe geopende dossiers in 2016. Tussen 2015 en 2016 is het aantal geopende dossiers op grond van een handicap met 40% toegenomen, wat de stijgende trend bevestigt die sinds 2012 merkbaar is. Unia heeft hiervoor meerdere verklaringen:

• Ouders van leerlingen en mensen uit de praktijk worden zich bewuster van het idee van inclusief onderwijs, waarvan het VN-Verdrag voor de rechten van personen met een handicap voorstander is.
• In Vlaanderen en in de Franse Gemeenschap zijn verschillende wetgevende initiatieven genomen.
• De rechten van leerlingen met een handicap zijn beter bekend.

Sommige actoren verzetten zich tegen dit idee van inclusief onderwijs, weigeren zelfs redelijke aanpassingen. ‘Daarom herinneren we eraan dat kinderen met een handicap overeenkomstig de antidiscriminatiewetgeving en het VN-Verdrag voor de rechten van personen met een handicap, het recht hebben om zich in een zogenaamd “gewone” school in te schrijven en er aanspraak kunnen maken op redelijke aanpassingen’, aldus Keytsman.

Op het vlak van onderwijs heeft Unia na het criterium handicap vooral dossiers over racisme en geloof geopend (twee criteria die stabiel blijven).

In de pers

• "20% meer klachten over discriminatie op werk en school" - Het Laatste Nieuws
• "Toename van discriminatie op arbeidsmarkt en onderwijs" - De Standaard
• "Nog nooit zoveel meldingen over discriminatie" - De Morgen
• "Aantal dossiers over haat en discriminatie maar liefst 20 procent gestegen" - De Redactie.be