België ratificeerde het VN-Verdrag voor mensen met een handicap in 2009. Daarin staan rechten, zoals: mensen met een handicap hebben het recht om te wonen waar ze willen, om te houden van wie ze willen, om te gaan werken, om naar school te gaan, om hun eigen keuzes te maken. ‘Het is belangrijk dat mensen met een handicap meer zelfbewust worden van hun rechten. Dat is de boodschap van onze campagne,’ zegt Els Keytsman, Unia-directeur.

Jammer genoeg worden personen met een handicap nog al te vaak gediscrimineerd, uitgesloten of genegeerd. ‘Ze worden nog altijd niet als gewone burgers aanzien. Heel wat belemmeringen verhinderen dat ze actief en op gelijke voet aan het politieke, economische, sociale en culturele leven kunnen deelnemen,’ zegt Keytsman.

‘Er is nood aan een mentaliteitswijziging en een samenleving die niet geënt is op normaliteit. België moet meer doen om de uitwerking van het VN-Verdrag te garanderen, vandaag ontbreekt het aan ambities.’

In vergelijking met 2015 zien we dit jaar een duidelijke stijging van het aantal dossiers dat Unia heeft geopend. In 2016 zullen we de kaap van de 500 dossiers nemen, wat een stijging van maar liefst 40% betekent tegenover 2015. De meeste problemen doen zich voor in de sectoren goederen en diensten, werk en onderwijs.

Goederen en diensten

Eén van de vier geopende dossiers over de sector van goederen en diensten heeft te maken met de ontoegankelijkheid van het openbaar vervoer.

Keytsman vindt de situatie zorgwekkend: ‘Zonder toegankelijk openbaar vervoer kunnen personen met een handicap niet zoals iedereen gaan werken, naar school gaan, zich ontspannen enz. Plannen, reserveren, instappen, afstappen, een aansluiting halen: heel ingewikkeld en veel te moeilijk. Je kunnen verplaatsen is nochtans een essentiële voorwaarde om volledig en volwaardig aan de samenleving te kunnen deelnemen.’

Werk

In 2016 zien we een stijging met meer dan 50% van het aantal geopende dossiers over werk. De meeste dossiers werden geopend voor problemen tijdens wervings- en selectieprocedures of voor het weigeren van redelijke aanpassingen in ondernemingen.

Het hoeft geen verder betoog: de arbeidsparticipatie van personen met een handicap is een stuk lager dan van andere werknemers. 4 op de 10 Vlamingen met een handicap tussen 20-64j werken (of 43,1%) . Voor personen zonder handicap is dat 7 op de 10 (76,9%) .

Nochtans staat 81% van de Belgen(2) positief tegenover maatregelen op het werk ten gunste van personen met een handicap zoals aangepaste uurroosters, specifieke wervings- en selectieprocedures enz. De realiteit volgt de publieke opinie echter niet: "De concrete maatregelen die worden genomen, gaan jammer genoeg niet in die richting. Te weinig personen met een handicap stromen door naar het reguliere arbeidscircuit. Er moet dan ook meer worden geïnvesteerd in een wervingsbeleid dat diversiteit en gelijke kansen bevordert."

Onderwijs

Unia opent ook steeds meer dossiers over onderwijs. De meeste gaan over het weigeren van redelijke aanpassingen of scholen die een leerling niet willen inschrijven.

‘We hebben vandaag geen inclusief onderwijs en dat moet er nochtans komen,’ stelt Keytsman.  Ze gaat verder: ‘Klassen waarin leerlingen met en zonder een handicap samen in de schoolbanken zitten, dát beloofde ons land. We moeten afstappen van de hardnekkige overtuiging dat één bepaalde aanpak automatisch voor elk kind de juiste en de beste is.  Maak de leerdoelen meer op maat om zo kinderen op een verschillend tempo te laten leren en afstuderen.’

De overheid kiest er vandaag niet voor om alle beschikbare middelen te gebruiken voor inclusie. Daardoor is er onvoldoende ondersteuning van kinderen met een handicap in het gewoon onderwijs. ‘Zowel de ondersteuning van de kinderen, van de ouders en van het schoolteam en de CLB’s kan beter als de middelen die beschikbaar zijn voor het realiseren van inclusief onderwijs worden gebruikt,’ zegt Els Keytsman. 

Campagne

De centrale boodschap van de campagne is: ‘Kom op voor je rechten met Unia.’

Ze richt zich dus in eerste instantie tot personen met hun handicap en hun naasten die met problemen worden geconfronteerd: ‘We nodigen hen uit om op ons een beroep te doen. Samen met de organisaties zijn wij er voor hen om hun rechten te verdedigen. Deze personen moeten hun stem verheffen en wij willen hen zeggen dat ze niet alleen staan in hun dagelijkse strijd.’

De campagne bestaat uit acties, flyers, posters en een campagnefilmpje. Die verspreidt Unia via sociale media en via belangenorganisaties van mensen een handicap.

Voor deze campagne konden we rekenen op de logistieke steun van Oxfam Solidariteit.