COVID-19: een test voor de mensenrechten - tweede rapport (2021)
Unia volgt de aanpak van de coronapandemie op de voet. Die aanpak heeft immers nauwe banden met de antidiscriminatiewetgeving, de bescherming van minderheden, de inclusie van iedereen en dus ook de meest kwetsbaren onder ons en uiteraard de toegang tot en de daadwerkelijke uitoefening van mensenrechten voor iedereen. Het is vanuit deze invalshoek dat wij, als nationale mensenrechteninstelling en gelijkheidsorgaan, een tweede editie van het rapport ‘COVID-19: een test voor de mensenrechten’ (november 2021) publiceren.
Het rapport is een opvolgingsrapport op het eerste algemene rapport ‘COVID-19: een test voor de mensenrechten’ (november 2020). Net als in het eerste rapport zoomen wij in dit rapport in op de bijna 2000 meldingen die burgers bij Unia deden – ditmaal tussen 20 augustus 2020 en 20 augustus 2021. Door opnieuw een volledig jaar de revue te laten passeren, leggen wij in dit rapport een duidelijk verband met de vorige editie, waarvan de waarnemingsperiode afliep op 19 augustus 2020. We benadrukken dat het gaat om meldingen en niet om juridische dossiers de Unia opende.
Het rapport meet als het ware de temperatuur van wat er in onze samenleving leeft. Het illustreert wat burgers zorgen baart of verontrust en Unia duidt daarbij op de potentieel problematische situaties in de samenleving.
Wat kan je lezen in dit rapport?
- We focussen op een gedetailleerd beeld van wat de verschillende kwetsbare groepen hebben ervaren in deze periode. Twee hierbij in het oog springende transversale kwesties komen daarbij aan bod: de uitzondering op het dragen van een mondmasker en de vaccinatiestrategie.
- Waren de maatregelen van de overheid wel voldoende doeltreffend en waren er andere maatregelen mogelijk? Hoe zat het met het juridische kader? Koen Lemmens, Jogchum Vrielink, Diletta Tatti, Christine Guillain en Alexia Jonckheere bespreken in externe bijdragen het effect en de vragen over de proportionaliteit van de pandemiemaatregelen.
- Centraal in dit rapport staat een reflectie over de polarisatie van onze samenleving in de nasleep van de pandemie, de maatregelen die werden genomen en de communicatie die daarmee gepaard ging.
- We formuleren tot slot voor betrokken beleidsmakers een checklist met de juiste vragen om tot crisismaatregelen over te gaan die rekening houden met de mensenrechten. Deze checklist is gebaseerd op documenten van internationale VN-organen en internationale mensenrechten-ngo's.
Vergelijkbare publicaties
Jaarverslag 2020: kwetsbare mensenrechten in crisistijden
Ook in een buitengewoon jaar zette Unia zich in voor mensenrechten en gelijkheid. De coronapandemie werkte als een vergrootglas. Wie zich al in een kwetsbare positie bevond, werd vaak het eerst of het hardst getroffen door Covid-19 of de maatregelen.
Jaarverslag 2017: Stilstand is geen optie
2017 was een rumoerig jaar. De debatten rond de thema’s van Unia waren levendig, maar zorgden ook voor vooruitgang in de strijd tegen discriminatie. Zo werd in Brussel in 2017 een ordonnantie goedgekeurd die praktijktesten tegen arbeidsdiscriminatie toelaat. De federale regering volgde, iets voorzichtiger, begin 2018.
Evaluatie van de Antidiscriminatie- en Antiracismewet (2017 en 2022)
Unia bereidde met betrekking tot de Antidiscriminatie- en Antiracismewet een eigen evaluatieverslag voor. Dat gebeurde op basis van eigen praktijkervaring, gekende nationale rechtspraak en algemene expertise op het gebied van discriminatiebestrijding.
Discriminatie van personen van Afrikaanse origine (2022)
Vandaag staan de ongelijkheid en discriminatie waarmee personen van Afrikaanse origine te maken krijgen, meer dan ooit in het brandpunt. Naar aanleiding van de internationale dag tegen racisme 2022 publiceert Unia een analyse over deze thematiek.