Ingrepen nodig om leefomstandigheden Roma en woonwagenbewoners te verbeteren

20 november 2020
Actiedomein: Alle domeinen
Discriminatiegrond: Racisme

Het Bureau voor de Grondrechten van de Europese Unie (FRA) stelt vandaag via een webinar de bevindingen voor van een onderzoek naar de situatie van Roma en woonwagenbewoners. Het onderzoek van het FRA toont aan dat de leefomstandigheden van Roma en woonwagenbewoners in België moeilijk blijven. “Maar er zijn zeker ingrepen en maatregelen denkbaar om hun omstandigheden te verbeteren”, zegt Els Keytsman, directeur van Unia.

Het webinar over het Europese onderzoek wordt georganiseerd in samenwerking met Unia, vzw Foyer en het Belgisch nationaal Roma platform. Een prima gelegenheid om na te gaan hoe de situatie van deze bevolkingsgroepen nu is.

Nog altijd worden Roma en woonwagenbewoners op grote schaal geconfronteerd met vooroordelen en vormen van discriminatie en agressie. Hun gemiddelde levensverwachting is lager dan die van de doorsnee Belg. Hun gezondheidstoestand is globaal gezien fragiel. En hun sociaaleconomische situatie is op zijn minst ‘precair’ te noemen.

“De vraag is of de overheden in ons land ernstig bereid zijn om deze situatie te verbeteren”, stelt Keytsman. “Het is al langer bekend welke ‘good practices’ kunnen helpen. De grootste noden van Roma en woonwagenbewoners zijn voor niemand nog een geheim.”

Meer terreinen

Een oud zeer is het tekort aan residentiële standplaatsen, op terreinen dus waar woonwagenbewoners met een minimum aan rechtszekerheid kunnen verblijven gedurende het hele jaar.

Voor de Roma-gemeenschappen die afkomstig zijn uit Oost-Europa of Syrië (de Doms) is er meer dan ooit nood aan interculturele bemiddelaars die met deze mensen het gesprek kunnen aangaan om hun sociale integratie te bevorderen.

Deelname aan onderwijs

“Naar school gaan blijft een teer punt voor veel kinderen van Roma en woonwagenbewoners. Uiteraard is het gebrek aan residentiële standplaatsen een zware belemmering voor een regelmatig schoolparcours. In het verleden zijn er nochtans al efficiënte proefprojecten geweest, maar deze werden spijtig genoeg opgedoekt en tegenwoordig lijkt de deelname van deze kinderen aan het onderwijs te verminderen. Sociaal werkers, die op dit gebied vroeger ervaring opdeden, zijn nog altijd actief. Gaan we wachten tot al die kennis gewoon verloren is? Laten we de bestaande kennis veel beter gebruiken.”

“Er zijn ook projecten die jonge Roma helpen om hun plaats te vinden op de arbeidsmarkt. Het is noodzakelijk om genoeg middelen uit te trekken, zodat deze projecten kunnen worden uitgebreid.”

De begrippen 'Roma' en 'woonwagenbewoners' worden vaak met elkaar verward. Roma zijn mensen die sinds de jaren 1990 vanuit Oost-Europa arriveerden. Ze leven niet in woonwagens. Woonwagenbewoners doen dat wel, zoals de term aangeeft. Deze mensen zijn sinds ettelijke generaties burgers met de Belgische, Nederlandse of Franse nationaliteit. Onder deze woonwagenbewoners zijn er de Voyageurs (hun voorouders trokken van deur tot deur), de Roms die al sinds de 19de eeuw in België leven en de Manoesjen (van wie de voorouders al in de 15de eeuw bij ons toekwamen).