Van racistische nieuwsbrieven tot herstelbemiddeling

De 17-jarige Vincent verstuurde in 2009 op zijn school via mail nieuwsbrieven met ernstige racistische uitlatingen en ideeën. Hij gaf aan dat hij zijn mails en extreemrechtse websites grappig vond.

Met de racistische mails maakte Vincent zich schuldig aan een misdrijf: aanzetten tot haat, discriminatie of geweld tegen een groep, gemeenschap of de leden ervan, wegens de beschermde criteria uit de Antiracismewet (zoals nationaliteit, huidskleur, enz.). In zijn nieuwsbrieven verspreidde hij ook denkbeelden die gegrond waren op rassensuperioriteit of rassenhaat, wat eveneens strafbaar is.

Nadat de politie ingelicht werd door de schooldirectie, stelde de politie een PV op. Vincent gaf tijdens zijn politieverhoor onmiddellijk toe dat hij de mails geschreven en verstuurd had. Hij zei dat hij de mails en extreemrechtse website grappig vond, en dat hij een Vlaams nationalist was – zonder de werkelijke betekenis hiervan te kennen. Nadat Unia het strafdossier inzag, stelden we ons burgerlijke partij.

Herstelbemiddeling en bemiddelingsgesprek

Het jeugdparket stelde een herstelbemiddeling voor. De bemiddelingsdienst van het arrondissement Leuven (BAL) organiseerde daarna een bemiddelingsgesprek. Tijdens dit gesprek zaten Vincent, zijn moeder en Unia samen rond de tafel. Vincent legde uit waarom hij de nieuwsbrieven had gemaakt, en Unia informeerde Vincent onder andere over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Samen kwamen we overeen dat Vincent zijn verhaal zou neerschrijven, bij wijze van schadeherstel: van het verloop tot de gevolgen en inzichten. Dit verhaal zou daarna geanonimiseerd op de website van Unia worden geplaatst. De afspraken werden door BAL in een overeenkomst gegoten, die ondertekend werd door Vincent en Unia.

Toen de jeugdrechtbank op 4 november 2009 een vonnis velde, verwees ze in haar vonnis uitdrukkelijk naar deze overeenkomst. Rekening houdend met die overeenkomst, sprak ze uiteindelijk de laagst mogelijke sanctie uit: de berisping. Unia kreeg ook één symbolische euro toegekend als schadevergoeding.

Na het bemiddelingsgesprek met Unia liet Vincent weten dat hij inzag waarom zijn brieven fout waren. Nu hij het gedachtengoed van extreemrechtse groeperingen kenden, zei hij dat hij zijn uitspraken uit het verleden niet meer zal herhalen.

Wie? Vincent, een 17-jarige student

Wat? Nieuwsbrieven met racistische uitlatingen en ideeën, via mail verstuurd op school.

Alternatieve maatregel? Herstelbemiddeling en neerschrijven verhaal