Rechtbank van eerste aanleg Brussel, 3 juni 2005

3 juni 2005
Actiedomein: Huisvesting
Discriminatiegrond: Racisme
Gerechtelijk arrondissement: Brussel

Vordering tot staking – Wanneer een appartement te huur wordt gesteld met behulp van een vastgoedkantoor, een raamaffiche en het internet, dan is er sprake van het ter beschikking van een goed of een dienst aan het publiek, ook al woont de verhuurster in hetzelfde gebouw (art. 2§4, eerste streepje AD-wet) – In tegenstelling tot de bewoording van art. 2 §1 is geen enkele rechtvaardiging mogelijk van een directe discriminatie op basis van ras, etnische afkomst,… tenzij wanneer er sprake is van een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste (art. 2§1 AD-wet en art. 4 Richtlijn 2000/43 – Een verklaring van een kennis kan een feit uitmaken dat leidt tot de verdeling van de bewijslast (art. 19§4 Ad-wet).

Tweede en derde verzoeker hebben de Belgische nationaliteit maar zijn van vreemde origine. In de loop van december 2004 merken zij een advertentie op van een vastgoedkantoor met betrekking tot een appartement dat te huur staat. Tweede verzoekster maakt een afspraak met het kantoor maar wordt er nog dezelfde dag van op de hoogte gebracht dat het appartement reeds verhuurd is. Wanneer op haar beurt een kennis van tweede en derde verzoeker contact opneemt met het vastgoedkantoor wordt haar gevraagd of de kandidaat-huurders de Belgische nationaliteit hebben. Het zijn tweede en derde verzoeker die zich vervolgens weer aanbieden aan het vastgoedkantoor, waar hen wordt meegedeeld dat de eigenares op zoek is naar een persoon op leeftijd.

De MRAX en tweede en derde verzoeker dienen samen een vordering tot staking in tegen de eigenares en tegen het vastgoedkantoor. In de vordering vragen ze o.a. de staking van de discriminatie en een duidelijke lijst van de criteria die gebruikt worden om kandidaat-huurders te selecteren.

Vooraleer in te gaan op het al dan niet discriminerend karakter van de huurweigering, maakt de voorzitter een aantal dingen duidelijk met betrekking tot de toepassingsmogelijkheden van de antidiscriminatiewet.

Het feit dat de verhuurster in hetzelfde gebouw woont als dat waar het bewuste appartement gelegen is en de keuze van de huurders voor de verhuurster dus erg belangrijk kan zijn, betekent niet dat het verhuren een louter privé-zaak geworden is, waarop de antidiscriminatiewet niet van toepassing is. Hier maakt de eigenares immers gebruik van de diensten van een vastgoedkantoor, wordt er een advertentie verspreid via internet en een affiche op het raam aangeplakt.

Daarnaast merkt de voorzitter op dat in het kader van rassendiscriminatie de Europese Richtlijn 2000/43 (houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht ras of etnische afstamming), waarop de antidiscriminatiewet gebaseerd zou moeten zijn, een hogere bescherming biedt dan de antidiscriminatiewet. Het is de bescherming geboden door de richtlijn die moet gelden en de voorzitter besluit dan ook dat, waar het discriminatie op basis van raciale motieven betreft, geen enkele rechtvaardiging kan worden toegestaan tenzij waneer het gaat om de aard van een beroepsactiviteit of de context waarin deze wordt uitgeoefend.

De getuigenis van de kennis van de kandidaat-huurders dat men bij het vastgoedkantoor informeerde naar de Belgische nationaliteit, leidt tot een verdeling van de bewijslast. Aangezien verweerders niet kunnen aantonen dat een ander criterium dan de nationaliteit (of afkomst) van de kandidaat-huurders in aanmerking werd genomen, besluit de voorzitster dat er sprake is van een discriminatie, waarvoor volgens de Europese richtlijn geen rechtvaardiging mogelijk is.

Hoewel het appartement intussen reeds verhuurd is, zouden dezelfde feiten zich kunnen herhalen. De staking van de discriminatie wordt dan ook bevolen op straffe van een dwangsom. Het vastgoedkantoor mag geen discriminerende advertenties meer plaatsen en discriminerende criteria die door verhuurders worden voorgesteld, mogen niet meer in aanmerking worden genomen. Op de vraag tot het bekendmaken van een lijst met relevante criteria voor het selecteren van huurders wordt niet ingegaan.

Downloads