De feiten

Tijdens een wedstrijd in april 2018 tussen de twee Antwerpse voetbalclubs Beerschot en Antwerpen klonken anti-joodse gezangen in het stadion en werd een spandoek met een doorgestreepte davidsster op de tribune gehangen. Het openbaar ministerie stelde daarvoor een onderzoek in. Een bericht op Facebook trok de aandacht van de onderzoekers. Daarin roept de verantwoordelijke van een Beerschotse supportersclub de mensen op om tijdens de wedstrijd het volgende lied te zingen: "Mijn vader was bij de Gestapo, mijn moeder bij de SS en samen verbranden ze Joden want Joden die branden het best". Dit bericht werd gevolgd door reacties over Hitler, de ‘Jodenjacht’ en de Holocaust. Het lied werd ook gezongen op de dag van de wedstrijd. 

Unia was de burgerlijke partij in de zaak.

Juridische kwalificatie

Het parket dagvaardde de man die het bericht schreef voor:

Het publiekelijk aanzetten tot discriminatie, segregatie, haat of geweld (art. 20 van de Antiracismewet);
Het verspreiden van denkbeelden gegrond op rassenhaat of rassuperioriteit (artikel 21 van de Antiracismewet).

Beslissing

De rechtbank achtte beide tenlasteleggingen bewezen. 

Hoewel de beklaagde aanvoerde dat zijn boodschap ludiek bedoeld was en plaatsvond in de context van rivaliteit tussen de supporters van de twee clubs, oordeelde de rechtbank dat er wel degelijk sprake was van het opzet om aan te zetten tot haat.

De rechter stelde vast dat "een voetbalrivaliteit waarbij een groep geassocieerd wordt met een bepaalde bevolkingsgroep (noot: Antwerpse supporters worden door sommige tegenstanders aangeduid met de bijnaam "de Joden") niet toelaat antisemitische, discriminatoire of racistische uitingen te doen".

De rechtbank merkt voorts op dat de aard van de reacties op deze boodschap verder gaat dan voetbal en verband houdt met het nazisme.

Ten slotte had de beklaagde als voorzitter van een supportersclub een zekere verantwoordelijkheid en vormde zijn boodschap duidelijk een oproep om dit antisemitische lied te zingen, hetgeen tijdens de wedstrijd ook daadwerkelijk is gebeurd.

De beklaagde werd veroordeeld tot een werkstraf van 50 uur en Unia ontving een schadevergoeding van 500 euro.

Aandachtspunten

Dit is een van de weinige veroordelingen van racisme in het voetbal, waar het niet altijd gemakkelijk is om de daders te identificeren en hun haatmotief aan te tonen. Dit is een ondubbelzinnige veroordeling van gezangen die in bepaalde stadions vrij regelmatig te horen zijn onder het voorwendsel van een folkloristische context rond voetbal. 

Deze veroordeling past in een groeiende wens van de voetbalwereld om het verschijnsel van discriminerende spreekkoren in stadions te bestrijden. De Belgische voetbalbond presenteerde onlangs zijn actieplan discriminatie en racisme. Vorig jaar publiceerde de Pro League haar handleiding tegen racistische en discriminerende spreekkoren en uitlatingen. 

Afgekort: Corr.rb.Antwerpen, 4-11-2020