Unia ontvangt regelmatig meldingen van mensen met een handicap die op een toegankelijkheidsprobleem stoten in hun gemeente. Het gaat om de toegang tot gebouwen of moeilijk begaanbare straten of pleinen, maar even goed om problemen met de dienstverlening van de gemeente of moeilijkheden om deel te nemen aan activiteiten die de gemeente organiseert.  

Volgens het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap (VN-verdrag) is toegankelijkheid een noodzakelijke voorwaarde om een inclusieve samenleving waar te maken. Zonder toegankelijkheid hebben personen met een handicap geen gelijke kansen op werk, onderwijs, cultuur, enz.  

Unia heeft de opdracht om toe te zien op de uitvoering van het VN-verdrag, om het te promoten en meldingen te behandelen van personen van wie de rechten geschonden zijn. Ze spoort de Vlaamse gemeenten en de Vlaamse overheid aan om snel werk te maken van een ambitieus toegankelijkheidsbeleid.   

Een bevraging over toegankelijkheid  

In het najaar van 2017 heeft Unia de Vlaamse gemeenten bevraagd over de toegankelijkheid. Welke goede praktijken zijn er, van welke expertise maken ze gebruik, wie raadplegen ze voor beslissingen in verband met toegankelijkheid? Op die manier kregen we extra input voor aanbevelingen aan de gemeenten en de Vlaamse overheid en werden de gemeenten al een eerste keer gesensibiliseerd rond het belang van toegankelijkheid. 

Daarnaast vroeg Unia aan de organisatie AnySurfer om op basis van een quickscan de basistoegankelijkheid van 30 websites van Vlaamse gemeenten na te gaan. 

Unia stelde vast dat de aandacht voor toegankelijkheid sterk varieerde van de ene gemeente tot de andere. Of er veel of weinig aan toegankelijkheid gewerkt wordt, hangt af van de betrokkenheid van het middenveld, politieke prioriteiten van het College, het patrimonium van de gemeente, ambtenaren met expertise in toegankelijkheid of niet, de beschikbare budgetten, enz.  

Het positieve aan de bevraging was dat Unia zag dat er veel goede wil is in de gemeenten om te werken aan een betere toegankelijkheid, zelfs als sommige gemeenten niet goed weten hoe ze dat juist moeten aanpakken.  

Netwerkmomenten 

Eind juni 2018 organiseerde Unia al netwerkmomenten waar alle gemeenten op uitgenodigd waren, voor een uitwisseling over die structurele toegankelijkheid. Naast de conclusies uit de bevraging aan de gemeenten, liet Unia er haar partners Inter Vlaanderen, Anysurfer en Doof Vlaanderen aan het woord. Je kan de presentaties van de netwerkmomenten downloaden: 

• Presentaties van Inter Vlaanderen, Doof Vlaanderen en Unia  
• Presentatie Anysurfer 

Aanbevelingen aan de gemeenten en de Vlaamse overheid  

Elke Vlaming met een handicap heeft het recht om zoals alle andere Vlamingen gebruik te maken van de dienstverlening van de gemeente en zijn plichten als burger te vervullen als ieder ander. De Vlaamse gemeenten en Vlaanderen moeten daarom een ambitieus beleid voeren om de toegankelijkheid en dienstverlening voor personen met een handicap te garanderen. We pleiten zowel bij de gemeenten als bij Vlaanderen voor een beleid rond toegankelijkheid met doelstellingen, een agenda, een budget en monitoring. Want het is tijd om grondig te investeren in toegankelijkheid.

Om van dit beleid een succes te maken, zijn een afdwingbare wetgeving over integrale toegankelijkheid, controle, expertise, vorming, uitwisseling van goede praktijken, nauw overleg met personen met een handicap en middelen nodig. Met de oprichting van expertisecentrum Inter zijn goede stappen gezet, maar dit moet versterkt worden met betere wetgeving rond toegankelijkheid, meer slagkracht en meer middelen.

Toegankelijkheid mag niet langer als iets vrijblijvends gezien worden maar ook niet louter als een verplichting. Investeren in toegankelijkheid is toekomstgericht en het is een investering die loont. Ze verhoogt zonder meer het comfort en de kwaliteit van de dienstverlening voor alle burgers.

Je kan onze volledige aanbeveling downloaden op deze pagina.