Unia vraagt krachtig beleid tegen discriminatie bij hervorming werkloosheid

Het bestaan van discriminatie bij aanwervingen wordt regelmatig bevestigd door wetenschappelijke studies met praktijktesten. De meest recente resultaten laten zien dat de situatie niet verbetert en soms zelfs verslechtert voor bepaalde groepen, ondanks bewustmakingsinspanningen.

• Handicap: volgens een Gentse studie hebben dove sollicitanten 51% minder kans op een positieve reactie en 53% minder kans om op gesprek te mogen komen. Dove vrouwen krijgen zelfs tot 64% minder positieve reacties.
• Leeftijd: volgens een Antwerpse studie bedraagt het nettodiscriminatiepercentage in 2024 36% voor een positief antwoord. Dit betekent dat oudere kandidaten in meer dan 1 op de 3 vacatures slachtoffer zijn van discriminatie. In Brussel krijgen 50-plussers 9,5 procentpunt minder positieve antwoorden.
• Origine: diezelfde Antwerpse studie toont dat mensen van buitenlandse origine 10% minder kans hebben om een positief antwoord te krijgen en 19% minder kans hebben om uitgenodigd te worden. Een andere studie in Brussel toont aan dat kandidaten van Marokkaanse origine 10 procentpunt minder kans hebben om een positief antwoord te krijgen in hun zoektocht naar een job. 

Unia pleit voor het strijden tegen discriminatie door middel van preventie, in combinatie met controle en de actieve promotie van gelijkheid. Concreet kan dit via:

• activering van de inspectiediensten om op grote schaal proactieve discriminatiecontroles uit te voeren via datamining. Daarbij kan worden gebruik gemaakt van administratieve geldboetes.
• verplichting voor werkgevers om een preventiebeleid inzake discriminatie op het werk te implementeren.
• positieve acties op poten zetten, zowel in de privé- als in de publieke sector.
• goedkeuring van een ambitieus actieplan voor personen met een handicap.

Unia neemt akte van de wil van de regering om de toegang tot de werkloosheidsuitkering te beperken in de tijd. Zonder sterk beleid tegen discriminatie, zal deze hervorming echter een dubbele bestraffing betekenen: uitsluiting van werkloosheid voor mensen die al moeite hebben om werk te vinden vanwege aanhoudende discriminatie. 

De regering heeft de geplande afschaffing van de beschermingsuitkeringen in januari 2028 laten varen na kritiek van de Raad van State over de onevenredige impact van deze maatregel op zeer kwetsbare mensen. 

Unia juicht deze beslissing toe, maar benadrukt dat deze een inconsistentie aan het licht brengt: sommige werkzoekenden met een beperking zullen hun uitkering behouden, terwijl anderen met een verminderde arbeidsgeschiktheid hun rechten na twee jaar zouden kunnen verliezen. 

Unia roept de regering op om ook voor deze doelgroep een vrijstelling van de tijdslimiet voor werkloosheidsuitkeringen te voorzien. 

Goed om te weten: de beschermingsuitkering is een uitkering die de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) toekent aan niet-toeleidbare werkzoekenden op het moment waarop hun recht op inschakelingsuitkeringen vervalt.