Discriminatie in de wet
De wettelijke regels over discriminatie in België staan in de 3 federale basiswetten die discriminatie op grond van bepaalde beschermde kenmerken bestrijden in de federale bevoegdheidsdomeinen.
De Antiracismewet, Antidiscriminatiewet en Genderwet bevatten - deels gelijklopende en deels afwijkende - bepalingen over discriminatie en (strafbare) haatspraak.
In het Strafwetboek werden daarnaast bepalingen opgenomen over haatmisdrijven.
Antiracismewet
De Antiracismewet (30 juli 1981) bestrijdt bepaalde vormen van raciale discriminatie en haatspraak in de federale bevoegdheidsdomeinen.
De Antiracismewet heeft betrekking op de raciale kenmerken:
- nationaliteit
- zogenaamd ras: hoewel het woord ras in de volksmond gebruikt wordt, is er geen wetenschappelijke basis om de term ras te gebruiken. Daarom is er in de Antiracismewet sprake van ‘zogenaamd ras’
- huidskleur: bijvoorbeeld zwarte of witte personen
- afkomst: bijvoorbeeld Joodse afkomst
- nationale of etnische afstamming: bijvoorbeeld als je ouders van Nederlandse origine of Roma zijn
Weet dat deze beschermde kenmerken generiek zijn. Ze beschermen dus niet alleen minderheden, maar ook meerderheden.
Unia is bevoegd voor de Antiracismewet.
Antidiscriminatiewet
De Antidiscriminatiewet (10 mei 2007) bestrijdt bepaalde vormen van discriminatie en haatspraak in de federale bevoegdheidsdomeinen.
De Antidiscriminatiewet heeft betrekking op de andere dan de raciale en de gendergerelateerde beschermde kenmerken:
- leeftijd
- seksuele oriëntatie
- burgerlijke staat
- geboorte
- vermogen
- geloof of levensbeschouwing
- politieke overtuiging
- syndicale overtuiging
- gezondheidstoestand
- handicap
- fysieke of genetische kenmerken
- sociale afkomst of toestand
- taal
Unia is bevoegd voor de Antidiscriminatiewet, met uitzondering van het beschermd kenmerk taal.
In de antidiscriminatiewetgeving staat dat een apart orgaan zal worden aangewezen dat bevoegd is voor discriminatie op grond van taal, maar dat is nog niet gebeurd.
Genderwet
De Genderwet (10 mei 2007) bestrijdt bepaalde vormen van discriminatie en haatspraak in de federale bevoegdheidsdomeinen.
De Genderwet heeft betrekking op de gendergerelateerde beschermde kenmerken:
- geslacht
- zwangerschap
- medisch begeleide voortplanting
- bevalling
- geven van borstvoeding
- moederschap
- gezinsverantwoordelijkheden
- genderidentiteit
- genderexpressie
- seksekenmerken
- medische of sociale transitie
Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen is bevoegd voor de Genderwet.
Regionale decreten en ordonnanties
Voor de regionale bevoegdheidsdomeinen hebben de Gewesten en Gemeenschappen eigen decreten en ordonnanties goedgekeurd over discriminatie. Unia is bevoegd voor de regionale decreten en ordonnanties, behalve voor:
- beschermd kenmerk taal
- Vlaamse bevoegdheidsdomeinen: bij discriminatie die verband houdt met de bevoegdheidsdomeinen van het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap, is het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI) bevoegd. Opgelet: voor meldingen over haatspraak en haatmisdrijven blijft Unia ook in Vlaanderen bevoegd.
Discriminatie melden
Voel je je gediscrimineerd of ben je getuige van discriminatie? Doe online je melding of bel gratis 0800 12 800 op werkdagen tussen 9.30 en 13 uur.