Unia neemt het op voor samen-leven, ook in tijden van coronacrisis

12 november 2020
Actiedomein: SamenlevingAlle domeinen
Discriminatiegrond: Alle gronden

De coronacrisis die ons land teistert, heeft het onderlinge wantrouwen bij de burgers aangewakkerd. “Wij constateren dat er een sterke neiging is om schuldigen of zondebokken aan te wijzen”, zegt Els Keytsman, directeur van Unia. “Een trend waar we tegen moeten ingaan. Niemand wordt daar beter van. We kunnen veel beter de talloze vormen van solidariteit ondersteunen die door de pandemie zijn ontstaan. De coronacrisis is zeker nog niet voorbij. We moeten leren leven met dit virus zonder de verbondenheid in onze samenleving kapot te maken.”  

Unia publiceert nu een rapport over de impact van deze gezondheidscrisis op de mensenrechten. Het rapport is onder meer gebaseerd op de vele meldingen die de voorbije maanden werden opgetekend bij Unia.  

Angstklimaat  

“Het gaat om een ongeziene crisis”, stelt Keytsman. “Dit heeft sommige van ons het beste van zichzelf doen geven. Maar de angst heeft ook sommigen ertoe aangezet om anderen met de vinger te wijzen en om, zonder duidelijke reden of tastbaar bewijs, wantrouwig te kijken naar personen met Aziatische roots, jongeren, ouderen, mensen van vreemde origine in het algemeen, de bewoners van het asielcentrum in Koksijde, noem maar op. De burgers verlangen sterk naar veiligheid, en dat ondermijnt soms de solidariteit onder individuen”. 

Meldingen onder de loep  

In totaal analyseerde Unia bijna 1.850 meldingen die binnenliepen tijdens de eerste maanden van de coronacrisis. “Door de coronacrisis registreerde Unia 30% meer meldingen tussen 1 februari 2020 en 19 augustus 2020, wat aangeeft dat de coronamaatregelen onvrede veroorzaakten. Velen beseften dat Unia hen kon helpen om hun rechten te verdedigen of hun bekommernissen te verwoorden.” 

Bij het begin van de coronacrisis werden in ijltempo maatregelen genomen. De meldingen bij Unia tonen dat daarbij vaak kwetsbare groepen uit het oog werden verloren . “Over de dramatische impact op personen met een handicap publiceerden we in juni al een uitgebreid rapport. Maar ook anderen kregen het moeilijk, zo hadden gezinnen niet altijd het digitaal materiaal om hun kinderen afstandsonderwijs te laten volgen. 65-plussers kregen het advies om hun kleinkinderen niet meer te zien. En koppels waarvan de partner in een ander land woont, bleven lang van elkaar gescheiden.” Melders klaagden ook aan dat de maatregelen te vaak uitgingen van een ‘heteronormatief gezin’ en geen rekening hielden met andere samenlevingsvormen. Zo kreeg een homokoppel van de politie te horen dat ze afstand moesten houden tijdens het wandelen, of mochten alleenstaande ouders winkels niet in met hun kind.  

Unia beveelt de overheden dan ook aan om erover te waken dat de coronamaatregelen echt noodzakelijk en proportioneel zijn, en dat ze geen negatieve impact hebben op de kwetsbaarste groepen. “De overheid is er meer en meer toe geneigd om algemene  drastische maatregelen te nemen die voor sommigen zwaarder doorwegen dan voor anderen. Dat moet anders kunnen.”   

Volgens Unia is het essentieel dat alle personen en instanties met verantwoordelijkheid elke vorm van stigmatisering of discriminatie bestrijden. “Bovendien vragen we aan politiediensten en privébewaking om controles spaarzaam te gebruiken, en ervoor te zorgen dat ze op een uniforme en niet-discriminerende manier worden uitgevoerd. Het is niet nodig om nog meer te polariseren in een samenleving die het al moeilijk genoeg heeft.”