Online haatspraak: Unia wordt officieel ‘trusted flagger’
- Persbericht
Unia is erkend als 'trusted flagger' (betrouwbare flagger) door de digitale dienstencoördinator BIPT en de bevoegde mediaregulatoren. Dat gebeurde in het kader van de Europese Digital Services Act (DSA). Vanaf nu kan Unia de strijd tegen online haatspraak aangaan met een officieel Europees mandaat.
Onsmakelijke boodschappen, racistische reacties op nieuwsberichten of ronduit homofoob geweld, ieder van ons heeft deze wel al eens zien voorbijkomen op sociale media.
Vragen of op zoek naar meer achtergrond?
Carole Poncin
Persattaché
Grenzen aan de vrije meningsuiting
Het recht op vrije meningsuiting is één van de meest fundamentele mensenrechten. Daarom wordt die vrijheid slechts in beperkte mate begrensd tot strafbare haatspraak. Boodschappen die schade kunnen aanrichten aan de maatschappij zijn dus verboden. Dit wordt specifiek begrepen als strafbare haatspraak:
- In het openbaar aanzetten tot discriminatie, segregatie, haat of geweld tegenover personen of groepen wegens een of meer beschermde kenmerken (zoals huidskleur, handicap, leeftijd, seksuele oriëntatie enz.).
- In het openbaar denkbeelden verspreiden over rassuperioriteit of rassenhaat.
- In het openbaar de Holocaust of andere erkende genocides ontkennen, goedkeuren, schromelijk minimaliseren of pogen te rechtvaardigen.
Prioritaire behandeling van meldingen
De Digital Services Act is Europese regelgeving die in februari 2024 in werking trad en die door de lidstaten nationaal wordt geïmplementeerd. De DSA moet transparantie bevorderen en de digitale platformen responsabiliseren. Het Belgisch Instituut voor postdiensten en telecommunicatie (BIPT), het Duitstalige Medienrat en het Conseil Superieur de l’Audiovisuel (CSA) hebben gelijkheidsorgaan Unia nu erkend als officiële ‘trusted flagger’. Die status geeft Unia een duidelijker kader om strafbare online haatspraak te melden bij onlineplatforms zoals Facebook, Instagram, X of TikTok. Deze platforms moeten de meldingen van Unia prioritair behandelen. Op die manier kan er sneller worden opgetreden tegen illegale content.
In 2024 vertegenwoordigde haatspraak 18% van de dossiers van Unia. Verschillende ernstige zaken worden ook vervolgd.
Wat doen in het geval van haatspraak?
Als mensen getuige zijn van haatspraak op sociale media, kunnen ze dat eerst en vooral zelf aangeven bij het desbetreffende platform. Mogelijks wordt de inhoud dan in heel de EU verwijderd. Het bericht kan dan tegelijk bij Unia gemeld worden, waardoor het ook prioritair behandeld kan worden. De Europese Commissie heeft ook nog altijd een stok achter de deur en kan de zeer grote onlineplatformen die de verplichtingen van de DSA niet respecteren beboeten.
Unia strijdt al jaren tegen online haatspraak. Zulke uitspraken komen online altijd maar vaker voor door de polarisatie van de maatschappij. Dankzij de erkenning als trusted flagger, gaan we nog een stap verder in onze strijd tegen de straffeloosheid van auteurs. Onze boodschap is duidelijk: haatspraak is verboden in de openbare ruimte, ook online.