Antidiscriminatiewet in detail
De antidiscriminatiewet (ADW) is de federale basiswet die specifieke daden ingegeven door discriminatie bestrijdt. Ontdek alle details over dit belangrijke wapen in de strijd tegen discriminatie in België:
- Algemeen over de antidiscriminatiewet
- Nieuw Strafwetboek
- Opheffing van de antidiscriminatiewet van 25 februari 2003
- Totstandkoming van de antidiscriminatiewet van 10 mei 2007
- Wijzigingen aan de antidiscriminatiewet van 10 mei 2007
- Indexering forfaitaire schadevergoeding
- Beroepen tot vernietiging bij het Grondwettelijk Hof
- Evaluaties van de antidiscriminatiewet
In de Gemeenschappen en Gewesten zijn er er voor een gelijkaardige bescherming equivalente decreten en ordonnanties voor de deelstatelijke materies.
Algemeen over de antidiscriminatiewet
De antidiscriminatiewet of voluit de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie zet EU-Richtlijn 2000/78/EG van 27 november 2000 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep om in Belgisch recht.
De antidiscriminatiewet bevat burgerrechtelijke en strafrechtelijke bepalingen over discriminatie en strafrechtelijke bepalingen over haatspraak. De strafrechtelijke bepalingen over haatmisdrijven gepleegd vanuit een discriminatoire drijfveer zijn terug te vinden in het Strafwetboek, waar ze werden ingevoerd door de antidiscriminatiewet. De strafrechtelijke bepalingen uit de antidiscriminatiewet worden overgebracht naar het nieuwe Strafwetboek dat op 8 april 2026 in werking zal treden.
De antidiscriminatiewet heeft betrekking op niet-raciale en niet-gendergerelateerde kenmerken.
13 beschermde kenmerken
Raciale en gendergerelateerde kenmerken worden beschermd door de antiracismewet en de genderwet (en de equivalente decreten en ordonnanties). Dit zijn de 13 kenmerken die door de antidiscriminatiewet worden beschermd (de zgn. beschermde criteria):
- leeftijd: bijvoorbeeld jong of oud
- seksuele oriëntatie: bijvoorbeeld homoseksueel
- burgerlijke staat: bijvoorbeeld ongehuwd
- geboorte: bijvoorbeeld familielid zijn van een bepaald iemand
- vermogen: bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering ontvangen
- geloof of levensbeschouwing: bijvoorbeeld aanhanger zijn van een bepaalde godsdienst
- politieke overtuiging: bijvoorbeeld lid zijn van een bepaalde politieke partij
- syndicale overtuiging: bijvoorbeeld lid zijn van een vakbond
- taal: taal is een beschermd kenmerk, maar Unia is hier niet voor bevoegd (maar in een aantal gevallen geeft een bepaalde taalvereiste wel aanleiding tot een indirect onderscheid op grond van een beschermd criterium uit de antiracismewet)
- gezondheidstoestand: bijvoorbeeld een tijd afwezig zijn wegens ziekte
- handicap: bijvoorbeeld slechtziend zijn of een chronische ziekte hebben
- fysieke of genetische eigenschap: bijvoorbeeld een brandwonde hebben
- sociale afkomst of toestand: bijvoorbeeld thuisloos zijn
Toepassingsdomeinen
De antidiscriminatiewet geldt voor de volgende domeinen (maar een aantal bepalingen van de antidiscriminatiewet zijn ook buiten deze domeinen van toepassing):
- toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn
- sociale bescherming, met inbegrip van de sociale zekerheid en de gezondheidszorg
- sociale voordelen
- aanvullende regelingen voor sociale zekerheid
- arbeidsbetrekkingen
- vermelding in een officieel stuk of in een proces-verbaal
- lidmaatschap van of betrokkenheid bij een werkgevers- of werknemersorganisatie of enige organisatie waarvan de leden een bepaald beroep uitoefenen, waaronder de voordelen die deze organisaties bieden
- toegang tot en deelname aan, alsook elke andere uitoefening, van een economische, sociale, culturele of politieke activiteit toegankelijk voor het publiek
Unia heeft een Lexicon uitgewerkt met praktische informatie over de antidiscriminatiewet.
Nieuw Strafwetboek
De strafrechtelijke bepalingen uit de antidiscriminatiewet zullen worden overgebracht naar hoofdstuk 7, afdeling 1 van het nieuwe Strafwetboek (art. 249 e.v.) over de misdrijven inzake de bestraffing van de discriminatie, de aanzetting tot haat en het negationisme. Daarnaast zullen in het nieuwe Strafwetboek de strafrechtelijke bepalingen over discriminatie bij de toegang tot goederen of diensten (art. 254 nieuw Sw.), de strafrechtelijke bepalingen over discriminatie binnen de arbeidsrelaties (art. 255 nieuw Sw.) en het verenigingsmisdrijf (art. 252 nieuw Sw.) uitgebreid worden met de beschermde criteria uit de antidiscriminatiewet.
Het betreft:
- Aanzetting tot discriminatie of haat (art. 250, 1°-4° nieuw Sw.)
- Deelneming aan een groepering die discriminatie of segregatie verkondigt (art. 252 nieuw Sw.)
- Discriminatie door een persoon die een openbare functie uitoefent (art. 253 nieuw Sw.)
- Discriminatie bij de toegang tot goederen en diensten (art. 254 nieuw Sw.)
- Discriminatie binnen de arbeidsrelaties (art. 255 nieuw Sw.)
Het nieuwe Strafwetboek heft de volgende bepalingen op:
- Artikel 21 tot en met 23 ADW (art. 118, 18° nieuw Sw.)
Wat haatmisdrijven betreft zal de discriminerende drijfveer van de dader een verzwarende factor zijn bij alle misdrijven, behoudens in die gevallen waarin de wet van de discriminerende drijfveer een verzwarend bestanddeel maakt (art. 29, 1e lid nieuw Sw.). De definities staan in het nieuwe Strafwetboek in:
- artikel 29, 2e lid voor de discriminerende drijfveer
- artikel 28 voor de verzwarende factor
- artikel 8 voor het verzwarend bestanddeel
Opheffing van de antidiscriminatiewet van 25 februari 2003
In 2003 werd een eerste antidiscriminatiewet goedgekeurd: wet van 25 februari 2003 ter bestrijding van discriminatie en tot wijziging van de wet van 15 februari 1993 tot oprichting van een Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, gewijzigd bij de programmawet van 9 juli 2004 en de wet houdende diverse bepalingen van 20 juli 2006.
Deze wet werd opgeheven door de huidige antidiscriminatiewet: de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie. De huidige antidiscriminatiewet kwam tot stand nadat het Grondwettelijk Hof in een arrest nr. 157/2004 van 6 oktober 2004 een aantal woorden en bepalingen uit de oude antidiscriminatiewet had vernietigd en een aantal interpretaties had geformuleerd met betrekking tot enkele begrippen die in de wet werden gehanteerd.
Openen Raadpleeg de parlementaire stukken (selectie)
- Wetsvoorstel ter bestrijding van discriminatie en tot wijziging van de wet van 15 februari 1993 tot oprichting van een Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. Senaat DOC 2-12/1 (14 juli 1999).
- Advies van het adviescomité voor gelijke kansen voor vrouwen en mannen. Senaat DOC 2-12/3 (2 mei 2000).
- Advies van de Raad van State (nr. 30.462/1). Senaat DOC 2-12/5 (21 december 2000).
- Advies van het adviescomité voor gelijke kansen voor vrouwen en mannen. Senaat DOC 2-12/9 (13 juni 2001).
- Verslag namens de commissie voor de Justitie. Senaat DOC 2-12/15 (18 december 2001).
- Tekst aangenomen door de commissie voor de Justitie. Senaat DOC 2-12/16 (18 december 2001).
- Algemene bespreking. Senaat HAND 2-168 (20 december 2001); Artikelsgewijze bespreking. Senaat HAND 2-168 (20 december 2001); Stemming over het geheel. Senaat HAND 2-170 (21 december 2001).
- Wetsontwerp overgezonden door de Senaat. Kamer DOC 50-1578/001 (27 december 2001).
- Advies van de Raad van State (nr. 32.967/2). Kamer DOC 50-1578/002 (18 februari 2002).
- Verslag namens de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 50-1578/008 (26 juli 2002).
- Tekst aangenomen door de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 50-1578/009 (26 juli 2002).
- Aanvullend verslag namens de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 50-1578/011 (9 oktober 2022).
- Tekst aangenomen door de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 50-1578/012 (9 oktober 2022).
- Algemene bespreking. Kamer HAND 50-277 (16 oktober 2022); Artikelsgewijze bespreking. Kamer HAND 50-277 (16 oktober 2022); Stemming over het geheel. Kamer HAND 50-278 (17 oktober 2022).
- Tekst aangenomen door de plenaire vergadering en teruggezonden naar de Senaat. Kamer DOC 50-1578/14 (17 oktober 2002).
- Ontwerp geamendeerd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Senaat DOC 2-12/19 (21 oktober 2002).
- Verslag namens de commissie voor de Justitie. Senaat DOC 2-12/22 (4 december 2002).
- Algemene bespreking. Senaat HAND 2-251 (12 december 2002); Artikelsgewijze bespreking. Senaat HAND 2-251 (12 december 2002); Stemming over het geheel. Senaat HAND 2-251 (12 december 2002).
Totstandkoming van de antidiscriminatiewet van 10 mei 2007
De antidiscriminatiewet van 10 mei 2007 verving de antidiscriminatiewet van 25 februari 2003. In de nieuwe wet werd onder meer rekening gehouden met arrest nr. 157/2004 van het Grondwettelijk Hof en werd gezorgd voor een betere aansluiting bij de EU-Richtlijn 2000/78/EG van 27 november 2007 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep.
Openen Raadpleeg de parlementaire stukken
- Wetsontwerp ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie. Kamer DOC 51-2722/001 (26 oktober 2006).
- Advies van de Raad van State (nr. 40.689 tot 40.691). Kamer DOC 51-2722/001 – blz. 97 (26 oktober 2006).
- Advies van de Raad van State (nr. 41.417 tot 41.420). Kamer DOC 51-2722/001 – blz. 151 (26 oktober 2006).
- Advies van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. Kamer DOC 51-2722/001 – blz. 193 (26 oktober 2006).
- Advies van de Nationale Raad voor personen met een handicap. Kamer DOC 51-2722/001 – blz. 195 (26 oktober 2006).
- Amendement nr. 1. Kamer DOC 51-2722/002 (26 februari 2007) (aangenomen: amendement nr. 1).
- Amendementen nr. 2-12. Kamer DOC 51-2722/003 (6 maart 2007) (aangenomen: amendementen nr. 2-8 en 10-11) (verworpen: amendementen nr. 9 en12).
- Amendementen nr. 13-27. Kamer DOC 51-2722/004 (7 maart 2007) (aangenomen: amendementen nr. 21 en 24) (verworpen: amendementen nr. 13-20, 22-23 en 25-27).
- Advies van de Raad van State (nr. 42.401). Kamer DOC 51-2722/005 (13 maart 2007).
- Verslag namens de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 51-2722/006. Verwijzing naar verslag Kamer DOC 51-2720/009 (19 maart 2007).
- Tekst aangenomen door de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 51-2722/007 (19 maart 2007).
- Algemene bespreking. Kamer HAND 51-276 (29 maart 2007); Artikelsgewijze bespreking. Kamer HAND 51-276 (29 maart 2007); Stemming over het geheel. Kamer HAND 51-276 (29 maart 2007).
- Tekst aangenomen in plenaire vergadering en overgezonden aan de Senaat. Kamer DOC 51-2722/008 (29 maart 2007).
- Ontwerp geëvoceerd door de Senaat. Senaat DOC 3-2364/1 (30 maart 2007).
- Amendement nr. 1-46. Senaat DOC 3-2364/2 (18 april 2007) (verworpen: amendementen nr. 1-46).
- Verslag namens de commissie voor de Justitie. Senaat DOC 3-2364/3 (24 april 2007).
- Amendementen nr. 47-65 ingediend na de goedkeuring van het verslag. Senaat DOC 3-2364/4 (26 april 2007). Beslissing om niet te amenderen. Senaat DOC 3-2364/5 (26 april 2007).
- Algemene bespreking. Senaat HAND 3-216 (26 april 2007); Artikelsgewijze bespreking. Senaat HAND 3-216 (26 april 2007); Stemming over het geheel. Senaat HAND 3-216 (26 april 2007).
Wijzigingen aan de antidiscriminatiewet van 10 mei 2007
De antidiscriminatiewet werd gewijzigd door de volgende wetten:
- Wet van 30 december 2009
- Wet van 6 juni 2010
- Wet van 17 augustus 2013
- Wet van 15 april 2018
- Wet van 21 december 2018
- Wet van 2 mei 2019
- Wet van 20 juli 2022
- Wet van 7 april 2023
- Wet van 28 juni 2023
- Wet van 29 februari 2024 (nieuw Strafwetboek – Boek I)
- Wet van 29 februari 2024 (nieuw Strafwetboek – Boek II)
- Wet van 15 mei 2024
We beschrijven alle aanpassingen in detail:
Wet van 30 december 2009
- Syndicale overtuiging. Toevoeging in artikel 3 en 4, 4° ADW van ‘syndicale overtuiging’ (art. 107-108 Wet 30/12/2009); Toevoeging in artikel 377bis, 405quater, 422quater, 438bis, 442ter, 453bis, 514bis, 525bis, 532bis en 534quater Strafwetboek van ‘syndicale overtuiging’ (art. 109-118 Wet 30/12/2009).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Wetsontwerp houdende diverse bepalingen. Kamer DOC 52-2299/001 – blz. 75 (Memorie van toelichting) en blz. 248 (advies van de Raad van State nr. 47.480/1/2/3/4) (4 december 2009).
Wet van 6 juni 2010
- Toezicht. Vervanging artikel 32, § 1, 2e lid ADW door ‘Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de bepalingen van het Sociaal Strafwetboek’ (art. 106 Wet 6/6/2010).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Amendement nr. 84. Senaat DOC 4-1521/3 – blz. 35 (30 maart 2010).
Wet van 17 augustus 2013
- Interfederalisering. Vervanging in artikel 4, 5° ADW van de woorden ‘het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding opgericht door de wet van 15 februari 1993’ door ‘het interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme opgericht door het samenwerkingsakkoord van 12 juni 2013’ (art. 18 Wet 17/8/2013).
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
- Wetsontwerp tot aanpassing van de wet van 15 februari 1993 tot oprichting van een Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding met het oog op de omvorming ervan tot een federaal Centrum voor de analyse van de migratiestromen, de bescherming van de grondrechten van de vreemdelingen en de strijd tegen de mensenhandel. Kamer DOC 53-2589/001 (4 juni 2013).
- Verslag namens de commissie voor de Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt. Kamer DOC 53-2859/003 (12 juli 2013).
- Verslag namens de commissie voor de Binnenlandse Zaken en voor de Administratieve Aangelegenheden. Senaat DOC 5-2213/2 (18 juli 2013).
Wet van 15 april 2018
- Ondernemingsrechtbank. Vervanging in artikel 20 ADW van de woorden ‘rechtbank van koophandel’ door ‘ondernemingsrechtbank’ (art. 252 Wet 15/4/2018).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Wetsontwerp houdende hervorming van het ondernemingsrecht. Kamer DOC 54-2828/001 blz. 170 (advies Raad van State, nr. 61.995/1/2/3) en blz. 273 (Wetsontwerp) (7 december 2017).
Wet van 21 december 2018
- Artikel 17 Gerechtelijk Wetboek. Vervanging in artikel 30, 1° ADW van de woorden ‘vereniging die op de dag van de feiten ten minste 3 jaar rechtspersoonlijkheid bezitten', en toevoeging van de woorden ’en die de voorwaarden voorzien in artikel 17, 2e lid, 1° tot 3°, van het Gerechtelijk Wetboek vervult’ (art. 149 Wet 21/12/2018).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Amendement nr. 9 en 19. Kamer DOC 54-3303/002 – blz. 15 en 27 (7 november 2018).
Wet van 2 mei 2019
- Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten. Aanvulling artikel 32 ADW met: § 4. Wat de aanvullende pensioenen voor bedrijfsleiders betreft, onverminderd de bepalingen van § 1, is de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, bedoeld in artikel 44 van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, bevoegd voor het toezicht op de naleving van artikel 12. In het kader van dit toezicht zijn de strafbepalingen bedoeld in artikel 51 van de wet van 15 mei 2014 houdende diverse bepalingen, van toepassing onverminderd titel IV.
§ 5. Wat de aanvullende pensioenen voor de zelfstandigen actief als natuurlijk persoon, de meewerkende echtgenoten en de zelfstandige helpers betreft, onverminderd de bepalingen van § 1, is de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, bedoeld in artikel 44 van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, bevoegd voor het toezicht op de naleving van artikel 12. In het kader van dit toezicht zijn de strafbepalingen bedoeld in artikel 18 van de wet van 18 februari 2018 houdende diverse bepalingen inzake aanvullende pensioenen en tot instelling van een aanvullend pensioen voor de zelfstandigen actief als natuurlijk persoon, voor de meewerkende echtgenoten en voor de zelfstandige helpers, van toepassing onverminderd titel IV (art. 151 Wet 2/5/2019).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Wetsontwerp houdende diverse financiële bepalingen. Kamer DOC 54-3624/001 (28 februari 2019) – blz. 61 (toelichting).
Wet van 20 juli 2022
- Gezondheidstoestand. Vervanging in artikel 3 en 4, 4° ADW van de woorden ‘huidige of toekomstige gezondheidstoestand’ door ‘gezondheidstoestand’ (art. 2-3 Wet 20/7/2022).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
- Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie wat de discriminatiegrond gezondheidstoestand betreft. Kamer DOC 55-2227/001 (29 september 2021).
- Advies van de Nationale Arbeidsraad (nr. 2.266). Kamer DOC 55-2227/002 (21 december 2021).
- Verslag namens de commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen. Kamer DOC 55-2227/003 (1 juli 2022).
Wet van 7 april 2023
- Represaillebescherming welzijnswet. Vervanging artikel 6 ADW door: Onverminderd het 2e lid, zijn de bepalingen van deze wet niet van toepassing in geval van intimidatie in de arbeidsbetrekkingen ten aanzien van de in artikel 2, § 1, van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk bedoelde personen. Deze personen kunnen zich in geval van intimidatie in het kader van de arbeidsbetrekkingen enkel beroepen op de bepalingen van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, behalve wat de bescherming tegen nadelige maatregelen betreft, waarvoor artikel 17 van toepassing is (art. 8 Wet 7/4/2023).
- Represaillebescherming buiten arbeidsbetrekkingen. Wijziging artikel 16 ADW - bepalingen represaillebescherming buiten domein arbeidsbetrekkingen (art. 9 Wet 7/4/2023).
- Represaillebescherming binnen arbeidsbetrekkingen. Wijziging artikel 17 ADW - bepalingen represaillebescherming binnen domein arbeidsbetrekkingen (art. 10 Wet 7/4/2023).
Openen Ontdek de parlementaire stukken
- Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen, de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie, en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de bescherming tegen nadelige maatregelen betreft. Kamer DOC 55-3021/001 (28 november 2022).
- Verslag van de eerste lezing namens de commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen. Kamer DOC 55-3021/002 (18 januari 2023).
- Artikelen aangenomen in eerste lezing door de commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen. Kamer DOC 55-3021/003 (19 januari 2023).
- Amendementen nr. 1-15. Kamer DOC 55-3021/004 (februari 2023) (aangenomen: amendementen nr. 1-15).
- Verslag van de tweede lezing namens de commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen. Kamer DOC 55-3021/005 (14 februari 2023).
- Tekst aangenomen in tweede lezing. Kamer DOC 55-3021/006 (14 februari 2023).
- Algemene bespreking. Kamer HAND 55-232 (16 februari 2023); Artikelsgewijze bespreking. Kamer HAND 55-232 (16 februari 2023); Stemming over het geheel. Kamer HAND 55-232 (16 februari 2023).
Wet van 28 juni 2023
- Beschermde criteria. Vervanging in artikel 3 ADW van de opsomming van de beschermde criteria door de woorden ’op grond van de beschermde criteria’ (art. 21 Wet 28/6/2023); Vervanging in artikel 4, 4° ADW van ‘seksuele geaardheid’ door ‘seksuele oriëntatie (art. 22 Wet 28/6/2023); Vervanging in artikel 4, 4° ADW van ‘sociale afkomst’ door ‘sociale afkomst of toestand’ (art. 23, a) Wet 28/6/2023).
- Een of meer beschermde criteria. Vermelding van ‘een of meer beschermde criteria’ in artikel 4, 6°; 4, 7°; 4, 8° 4, 9°; 4, 10°; 4, 11° en 4, 13° ADW; artikel 7, 9, 10 en 11 ADW; artikel 21, 22 en 23 ADW en artikel 28 ADW (art. 23, 27, 31-32 en 34 Wet 28/6/2023).
- Vermeende beschermde criteria en beschermde criteria bij associatie. Aanvulling artikel 4, 4° ADW met: Deze beschermde criteria kunnen werkelijke of vermeende, eigen of bij associatie toegekende beschermde criteria zijn, en kunnen alleenstaand zijn, of worden gecombineerd met een of meer beschermde criteria van deze wet, van de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden en van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen (art. 24, a) Wet 28/6/2023).
- Cumulatieve en intersectionele discriminatie. Toevoeging in artikel 4, 9°/1 ADW van een definitie van cumulatieve discriminatie en in artikel 4, 9°/2 van een definitie van intersectionele discriminatie (art. 24, b) Wet 28/6/2023); Toevoeging van een hoofdstuk in ADW met als opschrift ‘Rechtvaardiging van onderscheid op grond van meerdere beschermde criteria’ (art. 25 Wet 28/6/2023); Toevoeging artikel 9/1 ADW in verband met rechtvaardigingsregeling voor cumulatieve en intersectionele discriminatie (art. 26 Wet 28/6/2023); Aanvulling artikel 14 ADW met ‘cumulatieve discriminatie’ en ‘intersectionele discriminatie’ (art. 28 Wet 28/6/2023); Aanvulling artikel 14, § 2 ADW met 3° en 4° in verband met cumul van schadevergoedingen bij cumulatieve en intersectionele discriminatie (art. 29, d), Wet 28/6/2023); Toevoeging in artikel 27 ADW van cumulatieve en intersectionele discriminatie (art. 33 Wet 28/6/2023).
- Forfaitaire bedragen. Vervanging in artikel 18, § 2 ADW van ‘650’ door ‘1.950’ en van ‘1.300’ door ‘3.900’ en toevoeging van regels in verband met indexering (art. 29, a)-c) Wet 28/6/2023).
- Stakingsvordering en positieve maatregelen. Aanvulling artikel 20 ADW met mogelijkheid om positieve maatregelen op te leggen; Vervanging van de woorden ‘kan (…) forfaitaire schadevergoeding toekennen’ door ‘kent de forfaitaire schadevergoeding toe'; Opheffing bepaling dat maatregelen van openbaarmaking slechts opgelegd mogen worden indien zij er kunnen toe bijdragen dat de gewraakte daad of de uitwerking ervan ophouden (art. 30 Wet 28/6/2023).
- Toestemming slachtoffers. Toevoeging in art 31, § 1 ADW dat toestemming van de wettelijke vertegenwoordigers van het slachtoffer of van zijn rechtsopvolgers kan worden verkregen (art. 35 Wet 28/6/2023); Toevoeging in artikel 31, § 2 ADW toestemmingsvereiste indien slachtoffer is overleden of zich in een kwetsbare toestand bevindt (art. 35 Wet 28/6/2023).
- Toekenning subsidies. Invoeging artikel 32/1 ADW: De Koning stelt bij besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad de voorwaarden en nadere regels vast voor de toekenning van subsidies die jaarlijks worden toegekend aan organisaties die actief zijn op het gebied van discriminatiebestrijding of aan projecten die tot doel hebben discriminatie te bestrijden, voor wat betreft de aangelegenheden die tot de bevoegdheid behoren van de federale overheid (art. 36 Wet 28/6/2023).
Openen Ontdek de parlementaire stukken
- Wetsontwerp houdende wijziging van de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen. Kamer DOC 55-3366/001 (15 mei 2023).
- Amendementen nr. 1-3. Kamer DOC 55-3366/002 (24 mei 2023) (verworpen: amendementen nr. 1-3).
- Verslag namens de commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen. Kamer DOC 55-3366/003 (9 juni 2023).
- Tekst aangenomen door de commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen. Kamer DOC 55-3366/004 (9 juni 2023).
- Amendement nr. 4. Kamer DOC 55-3366/005 (aangenomen: amendement nr. 4) (8 juni 2023).
- Aanvullend verslag namens de commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen. Kamer DOC 55-3366/006 (16 juni 2023).
- Tekst aangenomen door de Commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen. Kamer DOC 55-3366/007 (16 juni 2023).
- Algemene bespreking. Kamer HAND 55-249 (22 juni 2023); Artikelsgewijze bespreking. Kamer HAND 55-249 (22 juni 2023); Stemming over het geheel. Kamer HAND 55-249 (22 juni 2023).
Wet van 29 februari 2024 (nieuw Strafwetboek – Boek I)
- Ontzetting en toepassing bepalingen van Boek I Strafwetboek. Opheffing artikel 25 en 26 ADW in het kader van het nieuwe Strafwetboek (art. 35, 8° Wet 29/2/2024).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Wetsontwerp tot invoering van Boek I van het Strafwetboek. Kamer DOC 3374/001 – blz. 190 (Memorie van toelichting) en blz. 297 (Memorie van toelichting) (23 mei 2023).
Wet van 29 februari 2024 (nieuw Strafwetboek – Boek II)
- Niet voegen naar stakingsvordering. Vervanging in artikel 24 ADW van de woorden ‘gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met geldboete van 50 euro tot 1.000 euro of met een van die straffen alleen’ door ‘een straf van niveau 1’ in het kader van het nieuwe Strafwetboek (art. 116 Wet 29/2/2024).
- Aanzettingsmisdrijf en discriminatie door ambtenaar. Opheffing artikel 21 tot 23 ADW in het kader van het nieuwe Strafwetboek (art. 118, 18° Wet 29/2/2024).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Wetsontwerp tot invoering van Boek II van het Strafwetboek. Kamer DOC 55-3518/001 – blz. 214, 647 en 652 (Memorie van toelichting) en blz. 886 (Advies van de Raad van State nr. 72.477/3) (24 juli 2023).
Wet van 15 mei 2024
- Toezicht. Aanvulling artikel 32, § 1 met: Ze beschikken over de in de artikelen 23 tot 39, 42/1 en 42/2 van het Sociaal Strafwetboek bedoelde bevoegdheden wanneer zij, ambtshalve of op verzoek, optreden in het kader van hun opdracht tot informatie, bemiddeling en toezicht inzake de naleving van de bepalingen van deze wet en de uitvoeringsbesluiten ervan (art. 135 Wet 15/5/2024).
Openen Ontdek de wet
Openen Ontdek de parlementaire stukken (selectie)
Wetsontwerp tot aanvulling en wijziging van het Sociaal Strafwetboek en verscheidene bepalingen van Sociaal Strafrecht. Kamer DOC 55-3914/001 – blz. 124 (26 maart 2024).
Indexering forfaitaire schadevergoeding
- De bedragen in artikel 18, § 2 ADW worden vanaf 1 januari 2024: 1.965 euro en 3.930 euro (Ministerieel besluit van 2 december 2024 tot uitvoering van artikel 16, § 2, van de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, artikel 18, § 2, van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en artikel 23, § 2, van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen).
- De bedragen in artikel 18, § 2 ADW worden vanaf 1 januari 2025: 2.028 euro en 4.056 euro (Ministerieel besluit van 28 januari 2025 tot uitvoering van artikel 16, § 2, van de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, artikel 18, § 2, van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en artikel 23, § 2, van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen).
Beroepen tot vernietiging bij het Grondwettelijk Hof
- Arrest nr. 17/2009 van 12 februari 2009: het Grondwettelijk Hof verwerpt het beroep tot vernietiging van bepalingen uit de antidiscriminatiewet onder voorbehoud van de interpretaties vermeld in B.36.4, B.47.3, B.51.6, B.53.4, B.54.4, B.74.5 en B.76.2.
- Arrest nr. 39/2009 van 11 maart 2009: het Grondwettelijk Hof verwerpt het beroep tot vernietiging van bepalingen uit de antidiscriminatiewet onder voorbehoud van de interpretaties vermeld in B.16, B.21.4, B.25.4 en B.26.4.
- Arrest nr. 41/2009 van 11 maart 2009: het Grondwettelijk Hof verwerpt het beroep tot vernietiging van bepalingen uit de antidiscriminatiewet.
- Arrest nr. 64/2009 van 2 april 2009: het Grondwettelijk Hof vernietigt artikel 3 en artikel 4, 4° ADW in zoverre zij onder de beschermde criteria niet de syndicale overtuiging beogen, vernietigt in artikel 6 ADW de vermelding 1° en vernietigt in artikel 15 ADW de woorden ‘bij voorbaat’.
Evaluaties van de antidiscriminatiewet
- Evaluatie van de antiracismewet en antidiscriminatiewet van Unia (februari 2017)
- Eerste (tussentijds) evaluatieverslag van de Commissie voor de evaluatie van de federale antidiscriminatiewetten (februari 2017).
- Eindverslag ‘Bestrijding van discriminatie, haatboodschappen en haatmisdrijven: een gedeelde verantwoordelijkheid’ van de Commissie voor de evaluatie van de federale antidiscriminatiewetten (februari 2022).
- Evaluatie van de antidiscriminatiewetten van 10 mei 2007. Verslag namens de verenigde commissies voor de Justitie en voor de Volksgezondheid, het Leefmilieu en de Maatschappelijke Hernieuwing. Kamer DOC 54-3117/001 (24 mei 2018).
- Eindevaluatieverslag van de evaluatiecommissie federale wetgeving ter bestrijding van discriminatie. Verslag namens de commissie voor de Justitie. Kamer DOC 55-3249/001 (22 maart 2023).
Andere federale antidiscriminatiewetgeving in detail
Antiracismewet in detail
De federale antiracismewet is voluit de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden. De wet vormt de basis om specifieke daden van racisme en xenofobie aan te pakken.
Negationismewet in detail
De negationismewet is voluit de wet van 23 maart 1995 tot bestraffing van het ontkennen, minimaliseren, pogen te rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide die tijdens de Tweede Wereldoorlog door het nationaal-socialistische regime is gepleegd.