Wat bij discriminatie door een verzekeraar?
Unia behandelt elk jaar een groot aantal verzekeringsdossiers. Vaak gaan ze over bijpremies, uitsluitingen en weigeringen van dekking. Wat zijn de wettelijke verplichtingen van verzekeraars op het gebied van non-discriminatie? Hoe moeten ze hun beslissingen rechtvaardigen om een eerlijke en evenredige behandeling van alle polishouders te garanderen, vooral van mensen met een handicap of een verhoogd gezondheidsrisico?
Over welke discriminatie spreken we in de verzekeringssector?
De verzekeringsdossiers bij Unia gaan vaak over discriminatie op basis van handicap of huidige of toekomstige gezondheidstoestand. Soms speelt leeftijd ook een rol (bijvoorbeeld bij autoverzekeringen).
Het gaat typisch over de volgende problemen:
- De verzekeraar weigert je een verzekering te geven.
- De verzekeraar vraagt een te hoge bijpremie.
- De verzekeraar sluit iets uit van je dekking.
Voor verzekeringen die verband houden met het overlijden van een persoon, zoals levensverzekeringen of schuldsaldoverzekeringen, maar ook voor hospitalisatie- of inkomensverzekeringen, bekijkt de verzekeraar je gezondheidstoestand. Die beoordeling bepaalt het risico en dus de premie. Het gebruik van deze criteria door verzekeraars kan als discriminerend worden beschouwd als het niet op een objectieve en redelijke manier kan worden gerechtvaardigd.
In verzekeringszaken werkt Unia niet alleen op basis van antidiscriminatiewetgeving, maar houden we ook rekening met wetgeving op het gebied van privacy, verzekeringen en patiëntenrechten. De wetgever heeft met name belangrijke wetgeving aangenomen om de toegang tot een schuldsaldoverzekering voor mensen met gezondheidsproblemen te verbeteren.
Welke verplichtingen hebben verzekeraars?
1. Op het vlak van de criteria die verzekeraars gebruiken
De verzekeraar mag mensen anders behandelen op basis van de beschermde kenmerken uit de antidiscriminatiewetgeving als dat objectief en redelijk gerechtvaardigd is. Dat betekent als het doel legitiem is en als de gebruikte middelen noodzakelijk, gepast en proportioneel zijn in verhouding tot de persoonlijke situatie van de verzekerde, het type verzekering dat moet worden verstrekt en objectieve wetenschappelijke gegevens.
Voorbeeld: het kenmerk van de huidige gezondheidstoestand van de verzekerde zal niet dezelfde rol spelen in het geval van een brandverzekering, een hospitalisatieverzekering of een zorgverzekering.
2. Op het vlak van beslissingen van verzekeraars
De verzekeraar moet:
- de meest billijke maatregel nemen in verhouding tot de situatie van de verzekerde
- rekening houden met het reële risico dat de verzekerde loopt
- passende, noodzakelijke en evenredige maatregelen nemen met betrekking tot het werkelijke risico
Voorbeeld: een vader vraagt een hospitalisatieverzekering aan. De maatschappij besluit het hele gezin te verzekeren, behalve één kind met het syndroom van Down. Deze weigering is ongerechtvaardigd en onevenredig. Iemand met het syndroom van Down loopt echt niet meer risico op een ziekenhuisopname dan iemand anders.
De antidiscriminatiewet moet helpen bij een preciezere segmentatie van slechte risico's en inventiviteit in de genomen maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan een meerpremie in plaats van een weigering, premies in 2 fasen (degressieve aanvullende premie of opzegging na een bepaalde periode), specifieke in plaats van algemene uitsluitingsclausule, enz.
3. Op het vlak van de motivering van beslissingen
Een indirect gevolg van de antidiscriminatiewet is dat de controle van de objectieve en redelijke aard van de beslissing de verzekeraars verplicht om hun maatregelen geval per geval te motiveren, met name op basis van nationale statistieken in plaats van globale statistieken, rekening houdend met de ontwikkelingen in de geneeskunde.
De wet vereist ook dat de verzekeraar, in situaties waarin de verzekerde wordt beschouwd als drager van een verhoogd risico, een geïndividualiseerde risicobeoordeling uitvoert op basis van de persoonlijke situatie van de verzekerde en het verloop van zijn of haar ziekte (follow-up van de behandeling en respons).
Bijvoorbeeld: de behandeling van seropositiviteit heeft de laatste jaren een aantal veranderingen ondergaan. De verzekeraar moet hier dus mee rekening houden en zijn beslissing niet baseren op te oude studies.
Wat kan ik doen als mijn schuldsaldoverzekering wordt geweigerd of als de premie te hoog is?
Openen Vraag een gedetailleerde motivering aan je verzekeraar van de weigering of bijpremie
Als een verzekeraar je een bijpremie oplegt of je weigert wegens een gezondheidsprobleem, moet die dat op een objectieve en redelijke manier motiveren. De verzekeraar moet je minstens de volgende informatie geven:
- De medische redenen van de beslissing.
- Bij een bijpremie: het bedrag van de verhoging, in euro en als percentage van de basispremie. Een bijpremie houdt rekening met een verhoogd overlijdensrisico omwille van je gezondheidstoestand.
- De contactgegevens van de adviserend arts van de verzekering.
- De contactgegevens van het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering en uitleg over de procedure bij dat bureau.
Om meer informatie te krijgen over de redenen van de weigering of de bijpremie, kan je schriftelijk informatie vragen aan de adviserend arts van de verzekering. Je behandelend arts kan dat ook doen. De verzekeraar moet binnen 8 werkdagen antwoorden en je deze informatie bezorgen:
- De referenties van de studies en/of statistieken waarop de beslissing is gebaseerd.
- De elektronische link of een kopie van die bronnen.
- Een technische uitleg over de berekening van de hogere premie: wat is de verhouding tussen het overlijdensrisico en de hoogte van de premie?
De verzekeraar moet geen bedrijfsinterne informatie geven, zoals bedrijfsstatistieken of interne acceptatie- of tariferingsregels.
Openen Vraag een herziening als je het niet eens bent met de bijpremie
Let op: dit geldt enkel voor levensverzekeringen die worden afgesloten voor de bouw, renovatie of aankoop van een eigen en enige gezinswoning.
Vraag een herziening door een herverzekeraar
Als de bijpremie minstens 25% van de basispremie bedraagt, heb je recht op een herziening door een herverzekeraar. Je vraagt deze herziening rechtstreeks aan je verzekeraar. Die stuurt je aanvraag door naar de herverzekeraar. Je moet binnen 15 werkdagen een antwoord krijgen. Als de herverzekeraar beslist om een lagere premie op te leggen dan eerst voorgesteld, moet het aanbod worden aangepast.
Soms baseert de verzekeraar zich al op de beslissing van de herverzekeraar. Om tijd te winnen, kan het nuttig zijn om meteen een aanvraag in te dienen bij het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering (behalve als je bijpremie minder dan 75% bedraagt van de basispremie).
Vraag eventueel een herziening door het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering
Een kandidaat-verzekerde die een bijpremie van meer dan 75% krijgt of van wie de levensverzekering wordt geweigerd, kan een aanvraag indienen bij het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering. Het Bureau bestaat uit vertegenwoordigers van verzekeraars, consumenten en patiënten, en staat onder leiding van een onafhankelijke magistraat.
Het Bureau onderzoekt of de hogere premie of de weigering medisch en verzekeringstechnisch gerechtvaardigd is. Het Bureau kan de beslissing van de verzekeraar bevestigen of een aangepast voorstel doen, zoals een lagere premie of een aanvaarding met premie.
Zodra het dossier volledig is, moet het Bureau binnen 15 werkdagen antwoorden, aan jou en aan je verzekeraar. De verzekeraar moet binnen een redelijke termijn laten weten of die het voorstel aanvaardt. De verzekeraar is niet verplicht om het voorstel te volgen. Als die weigert, kan je andere verzekeraars contacteren en hun het voorstel tonen.
Contactgegevens van het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering
Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering
Square De Meeûs 35
1000 Brussel
Tel: 02 547 57 70
info@opvolgingsbureau.be
Openen Doe eventueel een beroep op het solidariteitsmechanisme
Als je een bijpremie krijgt van meer dan 125%, kan je een beroep doen op het solidariteitsmechanisme: de Compensatiekas. Die wordt beheerd en gefinancierd door verzekeraars en banken die levensverzekeringen of hypothecaire leningen aanbieden. Dit geldt enkel voor levensverzekeringen in het kader van een eigen en enige gezinswoning.
Bij een bijpremie van meer dan 125% vraagt de verzekeraar automatisch een tussenkomst van de Compensatiekas voor het bedrag boven dat percentage. Je premie zal dus nooit hoger zijn dan 125% van de basispremie. De Compensatiekas komt nooit tussen voor bedragen boven 800% van de basispremie.
Denk je dat je gediscrimineerd wordt door een verzekeraar?
Contacteer ons. Wij proberen dan om samen met jou een oplossing te zoeken.
Discriminatie melden
Voel je je gediscrimineerd of ben je getuige van discriminatie? Doe online je melding of bel gratis 0800 12 800 op werkdagen tussen 9.30 en 13 uur.