Unia sprak voor dit rapport met 91 geïnterneerde personen (28 vrouwen en 63 mannen) en 113 personeelsleden in verschillende voorzieningen waar geïnterneerden verblijven (gevangenissen, forensisch psychiatrisch centra, psychiatrische ziekenhuizen, psychiatrisch verzorgingstehuizen, initiatieven beschut wonen ,…).

Daarnaast waren er ook extra muros ontmoetingen (persoonlijk of via videoconferentie) met andere actoren en belanghebbenden in het interneringsveld zoals geïnterneerden in de thuissituatie, families, professionals in de justitiële of gezondheidssector, academici, …

De aanbevelingen zijn gericht aan alle bevoegde autoriteiten op het gebied van internering, meer bepaald aan de ministers van Justitie en Volksgezondheid (federaal en deelregeringen), en in subsidiaire orde andere bevoegdheidsdomeinen zoals de minister van Binnenlandse Zaken, alsook de federale en deelparlementen.

Na meerdere veroordeeldingen door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voor de situatie van geïnterneerden, voerde België talrijke hervormingen door. Het wettelijke kader werd hervormd, er werd geïnvesteerd in zorg en er waren initiatieven om meer transversaal te werken met mobiele equipes en netwerkcoördinatoren.

Toch stelt Unia vast dat, ondanks het grote engagement van de professionals op het terrein, de grondrechten van geïnterneerden niet in alle opzichten gerespecteerd worden door verschillende systeemfouten. Met name hun recht op zorg en volwaardige deelname aan de samenleving wordt op verschillende vlakken geschonden.

Daarom doet Unia 66 aanbevelingen om het interneringssysteem in overeenstemming te brengen met de rechten van geïnterneerde personen.

Het schuift daarbij 5 prioritaire aanbevelingen naar voor:

1. Garandeer de kwaliteit van het forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek door het aantal en de beschikbaarheid van psychiatrisch deskundigen te verhogen en een comité op te richten dat toezicht houdt op de kwaliteit van de verslagen en de uniforme interpretatie van de wettelijke criteria voor internering.
2. Verbied gevangenissen als verblijfplaats voor geïnterneerde personen.
3. Geef elke geïnterneerde persoon toegang tot een zorgtraject dat aangepast is aan diens behoeften.
4. Zorg voor een maximale tijdsduur van de plaatsingsmodaliteit.
5. Laat geïnterneerde personen zonder verblijfsrecht vrij op proef onder dezelfde voorwaarden als andere geïnterneerden.