Hoe ga je om met online haatspraak?
Haatdragende, racistische, homofobe … commentaren op internet: je bent ze vast al tegengekomen. Veel mensen proberen deze berichten te negeren. Nochtans kom je beter in actie. Door samen haatspraak aan te pakken, wordt haat niet de norm. Hoe ga je ermee om? We zetten alles op een rij.
Rapporteer het bericht bij sociale media
Iedereen die een profiel aanmaakt op sociale netwerken, gaat formeel akkoord met de gebruiksvoorwaarden van het sociale netwerk (Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok of X).
De sociale netwerken engageren zich om berichten te verwijderen die in strijd zijn met hun gebruiksvoorwaarden. Jammer genoeg gebeurt dat niet automatisch. Het is dus belangrijk dat je haatdragende of discriminerende berichten rapporteert. Op basis van jouw melding kunnen de sociale netwerken beslissen om berichten offline te halen of zelfs om een profiel tijdelijk of definitief te blokkeren.
Hoe rapporteer je haatspraak?
Dat hangt af van het platform:
Vraag aan de paginabeheerder of de moderator om het bericht te verwijderen
- De meeste pagina’s, bijvoorbeeld de Facebookpagina’s van kranten, hebben een moderator die een oogje in het zeil houdt.
- De beheerder is verantwoordelijk voor wat er op de pagina wordt gepost en dus ook voor de commentaren op de pagina.
- De moderator kan berichten offline halen en gebruikers een waarschuwing geven of hun toegang blokkeren.
Lees je haatdragende of discriminerende berichten? Contacteer dan de moderator en vraag om ze te verwijderen. Krijg je geen reactie? Meld het bericht dan bij Unia. Unia kan tussenbeide komen als het gaat om juridisch strafbare berichten.
Reageer op online haatspraak
Haatspraak melden en vragen om verwijdering is essentieel om haatspraak te bestrijden. Maar jammer genoeg is het niet genoeg. Hoe kan je dus verder gaan? Je kan bijvoorbeeld laten weten dat je niet akkoord gaat met een post of statusupdate. Deze tips kunnen je daarbij helpen:
- Richt je pijlen niet op de auteur, maar wel op de inhoud.
- Weerleg onwaarheden waar mogelijk aan de hand van feitenmateriaal. Verwijs naar betrouwbare bronnen.
- Uit je ongeloof en ongenoegen, maar begin niet aan een welles/nietes-discussie en gooi niet met modder en beledigingen.
- Wees je ervan bewust dat sommige berichten de wereld worden ingestuurd om te provoceren. Laat je dus niet meesleuren in een emotionele haattirade – hou het bij een rustig statement.
Let op voor algoritmische vooringenomenheid ('bias')
Wil je reageren op haatspraak op sociale media? Wees je dan bewust van de algoritmische bias. Hoe vaker een inhoud geliket, gedeeld of becommentarieerd wordt, hoe interessanter die lijkt voor algoritmes. Als je reageert op haatspraak, kan je dus ongewild de populariteit en verspreiding ervan vergroten.
Zet in op tegenspraak
Wil je een directe en geïsoleerde reactie vermijden, omdat die soms averechts kan werken? Weet dan dat er andere manieren zijn, zoals tegenspraak of een alternatief geluid. Deze aanpakken proberen het beste antwoord op online haatspraak te verspreiden door bijvoorbeeld:
- gevaarlijke boodschappen in diskrediet te brengen
- humor te gebruiken
- alternatieve meningen te versterken
- empathie en educatie te promoten
Hele gemeenschappen hebben zich hierop toegelegd om hun impact te vergroten. Hun strategieën en motieven verschillen, maar ze hebben allemaal hetzelfde doel: online haat tegengaan.
Beheer of modereer je een groep of pagina?
Als moderator of beheerder van een pagina, account of groep op sociale media, ben je verantwoordelijk om opmerkingen en reacties te modereren. De wet verbiedt het creëren van een discussieruimte (zoals een Facebook-groep) die dient om haatspraak te verspreiden.
5 tips voor moderators op sociale media
- Laat je inspireren door de Handvaten voor social media managers (een initiatief van Hier Niet).
- Bepaal een moderatiebeleid en post deze op je pagina/ account. Lees het huisreglement voor Facebook van Unia.
- Verwijder of verberg haatdragende opmerkingen.
- Vind de constructieve en positieve berichten leuk, dit zal ze meer zichtbaarheid geven.
- Blokkeer die mensen die herhaaldelijk de regels van je beleid overtreden.
Meld haatspraak bij Unia
Zijn de haatberichten heel ernstig of ben jij het slachtoffer? Dien klacht in bij de politie en doe een melding bij Unia. We vragen je om een link naar het bericht en een screenshot van het bericht en de context. Anders kunnen we het niet goed analyseren.
Wij onderzoeken of de uitspraken onder de wettelijke bepalingen van vrije meningsuiting vallen. Is er sprake van strafbare haatspraak? Dan kunnen we verdere stappen ondernemen.
Verwante inhoud
Wat is haatspraak?
Haatspraak bestaat uit uitlatingen die een persoon of groep aanvallen, beledigen ... Zo’n haatberichten kunnen strafbaar zijn. Ontdek meer bij Unia.
Wat doet Unia tegen online haatspraak?
Bij Unia bestrijden we op verschillende manieren strafbare haatspraak voor de beschermde kenmerken waarvoor we bevoegd zijn. Ontdek meer details over onze aanpak van haatspraak.