Discriminatie op basis van politieke overtuiging

• Een arbeidster wordt ontslagen omdat ze lid is van een extreemrechtse partij.
• Een opvanggezin weigert een kind omwille van de politieke overtuiging van de ouders.
• Een werknemer grijpt naast een promotie omdat hij lid is van een extreemlinkse partij.
• Een ngo die strijdt voor de bescherming van het milieu, verbreekt tijdens de proefperiode het contract met een student omdat die een publieke functie bij een extreemrechtse politieke groepering heeft opgenomen.   
• Een vakbond ontslaat een nieuwe ICT-medewerker omdat die lid is van een politieke partij, en dit vanwege ideologische onverenigbaarheid. De vakbond roept hiervoor zijn statuut van tendensonderneming in. De ontslagen werknemer beroept zich dan weer op het principe van non-discriminatie op grond van politieke overtuiging. De rechtbank woog die rechten tegenover elkaar af. Volgens de rechtbank is een vakbond wel degelijk een onderneming met een bepaalde identiteit, een zogenaamde tendensonderneming, en was het ontslag niet discriminatoir. De ontslagen werknemer had door zijn functie toegang tot het volledige computersysteem. Hij had misschien zijn lidmaatschap van de betreffende politieke partij kunnen opzeggen, maar dat had nog niet betekend dat hij geen sympathie meer had voor de ideologie (arbeidshof Brussel, 4 oktober 2011).

• Een tendensonderneming kan een uitzondering bekomen op het discriminatieverbod. Ze moet de grenzen die in de wetteksten zijn vastgelegd, wel strikt respecteren.
• Tendensondernemingen mogen medewerkers vragen om de ethische normen van de onderneming of de instelling te onderschrijven en een houding van vertrouwen en loyaliteit ten aanzien van de basiswaarden van de organisatie eisen. Het gaat hier om een bijzondere toepassing van het begrip wezenlijke en bepaalde beroepsvereiste. Zo mag een politieke partij van haar mandatarissen eisen dat ze lid worden van de partij omdat ze toegang hebben tot strategisch gevoelige informatie.
• Omdat een tendensonderneming een typische identiteit heeft, is het geoorloofd om een beleid toe te passen dat niet neutraal is. Dat staat echter niet in de weg om een divers beleid te voeren dat rekening houdt met haar eigenheid.

2 soorten organisaties mogen zich beroepen op het statuut van tendensonderneming:

• Organisaties die als intrinsiek doel hebben om een godsdienst of overtuiging te bevorderen.
• Organisaties die zich baseren op een ethiek die hun activiteiten stuurt.