Negationisme
- Raciale kenmerken
Negationisme is strafbaar in België. Dat betekent dat het verboden is om de Holocaust of een andere erkende genocide in het openbaar te ontkennen. Unia is bevoegd om in rechte op te treden voor negationisme. We kunnen dus rechtszaken aanspannen tegen personen of organisaties die zich daaraan schuldig maken.
Definitie van negationisme
- De Van Dale definieert negationisme als de ‘ontkenning van (historische) gebeurtenissen waarvan algemeen aanvaard is dat ze plaatsvinden of hebben plaatsgevonden, m.n. ontkenning van de Holocaust’.
- De Negationismewet heeft het over ‘het ontkennen, [minimaliseren], rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide die tijdens de Tweede Wereldoorlog door het Duitse nationaalsocialistische regime is gepleegd’.
- De aanpassing van de Antiracismewet in 2019 verbreedt de definitie: onder bepaalde voorwaarden is het ook strafbaar om andere genocides die werden vastgesteld door een eindbeslissing van een internationaal gerecht te ontkennen (bijvoorbeeld de Rwandese genocide).
Voorbeelden van negationisme
De volgende voorbeelden komen uit bestaande rechtspraak over negationisme. Waarschuwing: de voorbeelden bevatten kwetsende inhoud.
- Een website waarop de volgende tekst vermeld staat: “Hitler is degene die in de wereldgeschiedenis het meest voor de blanken heeft gedaan, en feitelijk voor de hele mensheid, door zijn kordate optreden tegen de Joden”.
- Het brengen van de Hitlergroet tijdens een begrafenis van iemand die gekend was in het extreemrechtse milieu.
- Een video-opname van een man die in de kantine van een bedrijf de volgende uitspraak deed: “Hitler is nog te braaf geweest en het vergassen van Joden is slechts een detail in de geschiedenis”.
- Het verspreiden van pamfletten waarin onder meer het bestaan van de gaskamers in twijfel wordt getrokken.
Negationisme in de wet
Negationismewet
In 1995 werd de Negationismewet van kracht. Die wet bestraft het in het openbaar ontkennen, schromelijk minimaliseren, pogen te rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide die tijdens de Tweede Wereldoorlog door het Duitse nationaalsocialistische regime is gepleegd. De Negationismewet had 2 doelstellingen:
- meningsuitingen bestrijden die een voedingsbodem zijn voor antisemitisme en racisme en die een bedreiging vormen voor de democratische samenleving omdat ze streven naar de rehabilitatie van de nazi-ideologie
- beschermen tegen meningsuitingen die eerrovend en beledigend zijn voor de nagedachtenis van de slachtoffers van de genocide en hun nabestaanden, en vooral voor het Joodse volk als dusdanig
In het nieuwe Strafwetboek dat in 2026 van kracht wordt, zal dit vermeld staan onder artikel 256.
Antiracismewet
In 2019 werd artikel 20, 5 toegevoegd aan de Antiracismewet. Daardoor is het ook onder bepaalde voorwaarden strafbaar om in het openbaar andere genocides te ontkennen, schromelijk te minimaliseren, pogen te rechtvaardigen of goed te keuren. Dit geldt enkel voor genocides die officieel zijn vastgesteld door een eindbeslissing van een internationaal gerecht. De genocide in Rwanda valt daar dus wel onder, de Armeense genocide niet.
Het nieuwe Strafwetboek neemt dit op in artikel 250, eerste lid, 5°.
4 strafbare vormen van negationisme
Het Arbitragehof omschrijft in het arrest van 12 juli 1996 (nr. 45/96) de 4 strafbare vormen van negationisme:
- Ontkennen betekent het bestaan van de genocide in haar totaliteit loochenen.
- Schromelijk minimaliseren betekent het minimaliseren van de genocide op zeer verregaande en daardoor erge, grove en beledigende wijze.
- Pogen te rechtvaardigen betekent ernaar streven, door het herschrijven van historische gegevens, om de genocide op een aanvaardbare wijze voor te stellen en zo de nazi-ideologie te legitimeren.
- Goedkeuren betekent goedkeuring hechten aan de genocide en aldus de nazi-ideologie onderschrijven.
Negationistisch drukpersmisdrijf
Een negationistisch drukpersmisdrijf is een gedrukte of online tekst waarin een erkende genocide wordt ontkend.
Welke rechtbank is bevoegd voor negationistische drukpersmisdrijven?
Negationistische drukpersmisdrijven komen voor een correctionele rechtbank omdat ze racistisch en xenofoob zijn.
Negationisme: analyse van rechtspraak
Welke rechtszaken gingen er in het verleden over negationisme en wat kunnen we afleiden uit de vonnissen en arresten? In maart 2024 deden we een analyse van de rechtspraak op basis van volgende elementen:
- Ontkennen, schromelijk minimaliseren, pogen te rechtvaardigen of goedkeuren
- Openbaarheidsvereiste
- Brengen van de Hitlergroet als vorm van negationisme
- Tonen van nazisymbolen als vorm van negationisme
- Negationistische uitlatingen in de openbare ruimte
- Negationistische uitlatingen op de sociale media
- Verspreiden van negationistische publicaties
- Bestraffing van negationisme en alternatieve maatregelen
Verwante inhoud
Analyse van rechtspraak over negationisme (maart 2024)
De Negationismewet bestraft openbaar ontkennen, schromelijk minimaliseren, rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide. Ontdek onze analyse van de rechtspraak.
Antisemitisme in België
Antisemitisme is een vorm van discriminatie of haat tegenover mensen omdat ze van Joodse afkomst zijn. Het wordt ook Jodenhaat genoemd.
Wat is haatspraak?
Haatspraak bestaat uit uitlatingen die een persoon of groep aanvallen, beledigen ... Zo’n haatberichten kunnen strafbaar zijn. Ontdek meer bij Unia.
Correctionele rechtbank Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, 12 maart 2024
Correctionele rechtbank Henegouwen, afdeling Charleroi, 22 januari 2024
Correctionele rechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, 18 juni 2024
2 voetbalsupporters werden ervan beschuldigd antisemitische liederen te hebben gezongen tijdens een voetbalwedstrijd. Ze werden vrijgesproken omdat de foto’s in het dossier niet duidelijk waren en niet met zekerheid kon worden vastgesteld dat de twee voetbalsupporters de feiten hadden gepleegd.
Correctionele rechtbank Henegouwen, afdeling Charleroi, 26 juni 2024
4 militairen werden beschuldigd van negationisme en aanzetten tot haat. Ze hadden een discussiegroep ‘Auschwitz’ opgericht op en deelden haatdragende berichten op de sociale media. Eén militair werd uiteindelijk veroordeeld voor negationisme.
- Raciale kenmerken