Studie zelfdefiniëring van origine (2023-2024)
- Cijfers en statistieken
- Onderzoeksproject
- Raciale kenmerken
Unia voerde een studie uit over zelfdefiniëring van origine in België. Het kan nuttig zijn om mensen bij het verzamelen van equality data zelf hun origine te laten bepalen. Zo kunnen groepen worden geïdentificeerd die het risico lopen gediscrimineerd te worden en die niet geïdentificeerd worden wanneer enkel informatie zoals nationaliteit gebruikt wordt. Dit helpt om beter inzicht te krijgen in de factoren die leiden tot ongelijkheid en discriminatie.
Wat is zelfdefiniëring?
Het principe van zelfdefiniëring houdt in dat gegevens over persoonskenmerken (zoals origine) naar eigen goeddunken worden aangeleverd door de personen waarop de data betrekking hebben. Dat kan bijvoorbeeld door volgende vragen te stellen:
- Hoe definieer je jezelf?
- Voel je je gediscrimineerd op basis van je origine? Zo ja, op basis van welke origine?
Het gebruik van zelfdefiniëring bij de verzameling van equality data is een principe van de op mensenrechten gebaseerde benadering van gegevens, maar het wordt momenteel weinig gebruikt in België.
Deze studie heeft tot doel de verzameling en kwaliteit van equality data te verbeteren.
Waarom is deze studie over zelfdefiniëring belangrijk?
In België is zelfdefiniëring voor origine niet erg gebruikelijk. Er wordt vandaag vooral gebruik gemaakt van administratieve gegevens zoals de nationaliteit van een persoon en diens ouders. Dit zijn de zogenaamde ‘proxy’s’ (= benaderingen van de origine op basis van beschikbare informatie).
Bepaalde groepen worden echter ongelijk behandeld op basis van hun origine, maar dat staat los van hun nationaliteit. De ongelijke behandeling is dan eerder gekoppeld aan andere kenmerken zoals huidskleur, Joodse afkomst, enz. Zelfdefiniëring van origine kan een aantal hiaten bij het gebruik van proxy's opvullen. Het combineren van gegevens over origine gebaseerd op enerzijds zelfdefiniëring en anderzijds proxy’s kan een vollediger beeld van discriminatie en ongelijkheid.
3 voorbeelden
Thomas, Marie en Ahmed zijn alle 3 Belgen, net als hun ouders. Elk van hen heeft al discriminatie ervaren:
- Thomas om zijn Joodse afkomst
- Marie omdat ze een zwarte huidskleur heeft
- Ahmed omdat zijn naam niet ‘Belgisch’ klinkt
Als we gegevens willen verzamelen over discriminatie en ongelijkheid op basis van origine, dan is nationaliteit in hun geval geen relevante informatie omdat het niets zegt over de discriminatie die ze ervaren hebben. En als we aan henzelf zouden vragen om hun origine te definiëren, wat zouden ze dan antwoorden?
Slotconferentie Improving Equality Data Collection in Belgium II (IEDCB II) - juni 2024
Wat zijn de lessen uit dit onderzoek over zelfdefiniëring van orgine?
Deze studie toont aan dat bij het verzamelen van equality data gestreefd moet worden naar het gebruik van zelfdefiniëring waar mogelijk en passend, maar onder strikte voorwaarden. Deze studie formuleert ook een aantal aanbevelingen en praktisch advies voor het toepassen van zelfdefiniëring van origine in België:
- Zelfdefiniëring biedt toegevoegde waarde om groepen te identificeren die het risico lopen gediscrimineerd te worden op basis van hun origine.
- Zelfdefiniëring moet worden gebruikt met een traumagevoelige en op mensenrechten gebaseerde benadering.
- De participatie van de betrokken groepen moet in elke fase van het proces van zelfdefiniëring van het grootste belang zijn.
Meer weten over dit onderzoeksproject?
Stuur een mail naar equalitydata@unia.be.
Verwante inhoud
Project Equality Data: gegevens over (on)gelijkheid en discriminatie
Om ongelijkheid en discriminatie aan te pakken, moeten we eerst een helder beeld krijgen van het probleem. Veel onderzoek is al gedaan, maar die informatie is vaak verspreid en moeilijk te vinden. De Equality Data Hub brengt al deze data samen op één plek.
INESAC-project: strijd tegen ongelijkheid door gemeentelijke administratieve sancties (GAS)
Het INESAC-project onderzoekt het effect van gemeentelijke administratieve sancties op ongelijkheid. Resultaten zijn verwacht eind mei 2025.
Onderzoek naar racisme in de gezondheidszorg
Unia lanceerde een studie over ongelijkheden en racisme die door patiënten worden ervaren in de gezondheidszorg in België.
- Cijfers en statistieken
- Onderzoeksproject
- Raciale kenmerken