Onderzoek: leeftijdsdiscriminatie in België (2025)

Waar komt leeftijdsdiscriminatie voor?

Op het werk

Meer dan 20% rapporteert leeftijdsdiscriminatie op de werkvloer: bij sollicitaties, tijdens het werk en bij ontslagprocedures. 

“Ik ben naar een sollicitatiegesprek geweest. De man zei tegen mij: ‘Ik neem liever oudere mensen aan dan jongeren, zij zijn onbetrouwbaar op het werk.’”  (41 jaar, man) 

In de gezondheidszorg

Mensen die als ‘jong’ of ‘oud’ worden gezien, worden niet altijd voldoende serieus genomen door het zorgpersoneel. Respondenten geven aan dat ze niet worden geloofd, niet geholpen of niet behandeld. 

“5 jaar geleden werd ik door de orthopedist wandelen gestuurd gezien mijn leeftijd, ik moest aanvaarden dat ik ‘versleten’ was. Nadien ben ik wel goed terecht gekomen en nu is mijn mobiliteit nog altijd prima!” (83 jaar, vrouw) 

In andere domeinen

Op het vlak van huisvesting, financiële diensten, overheidsdiensten, mobiliteit, publieke ruimte, vrije tijd, horeca en winkels heeft minstens 1 op 10 aan leeftijdsdiscriminatie te hebben ervaren. 

Op het vlak van digitalisering

Dit onderzoek en gelijkaardige studies van de Koning Boudewijnstichting (2024) en Statbel (2023) tonen dat de digitalisering extra barrières creëert voor gepensioneerden en jongeren. Zonder smartphone, laptop of internet kan je je bankzaken niet regelen, geen sociale huisvesting aanvragen en geen korting krijgen in supermarkten. Meer dan 30% van de respondenten voelt zich dan ook uitgesloten door digitalisering. 

Waarop heeft leeftijdsdiscriminatie impact?

Agisme kan leiden tot:

• verminderde levenskwaliteit
• moeilijker toegang tot rechten
• minder economische zekerheid  
• minder maatschappelijke participatie

Treft leeftijdsdiscriminatie alleen ouderen?

Neen, jong en oud ervaren uitsluiting. Die is soms zelfs zeer gelijkaardig:

• Moeilijker een woning vinden omdat ze als financieel risicovol worden beschouwd.
• Niet serieus genomen worden of neerbuigend behandeld worden.
• Hun plek niet vinden in de publieke ruimte. 

Waarom lijkt leeftijdsdiscriminatie zo hardnekkig? 

Leeftijdsdiscriminatie lijkt breder maatschappelijk aanvaard dan andere vormen van discriminatie. Daardoor doet de discriminatie zich soms openlijk voor, zonder dat werkgevers, winkeluitbaters en vastgoedmakelaars zich bewust lijken van het discriminerende of zelfs onwettige karakter van hun gedrag. 

Soms lijkt leeftijd zelfs als voorwendsel te worden gebruikt om andere vormen van uitsluiting zoals racisme of seksisme te verdoezelen of legitimeren. 

Wat als leeftijdsdiscriminatie samenkomt met andere vormen van uitsluiting?

Leeftijdsdiscriminatie kan samengaan met racisme, validisme, armoede, homofobie enz. Deze combinatie vergroot de impact en leidt vaak tot unieke ervaringen. Zo kunnen ervaringen verschillen tussen bijvoorbeeld jonge en oudere vrouwen, of tussen jonge vrouwen die wel of geen handicap hebben. Het is dan ook zeer belangrijk om bij de aanpak van leeftijdsdiscriminatie aandacht te hebben voor deze verschillen en de specifieke noden van mensen op verschillende kruispunten. 

Unia gaat in dialoog met jongerenorganisaties, ouderenverenigingen en andere stakeholders om op basis van deze resultaten concrete beleidsaanbevelingen te formuleren. 

Leeftijdsdiscriminatie moet erkend worden als een ernstig maatschappelijk probleem – en er moet naar gehandeld worden.