Discriminatie op basis van geloof of levensbeschouwing

Name: Unia
Price range: $

In België heb je de vrijheid om zelf te kiezen waarin je gelooft en hoe. Zonder dat je dat moet verbergen of publiek maken. Ook levensbeschouwingen zoals atheïsme, agnosticisme of vrijzinnigheid worden door dit recht beschermd. Maar in de praktijk kan je door je geloof of overtuiging te maken krijgen met discriminatie.

Wat is discriminatie op basis van geloof of levensbeschouwing?

Bij discriminatie op basis van geloof of levensbeschouwing word je zonder geldige reden anders behandeld omwille van je (echte of vermeende) geloof of levensbeschouwing. Deze praktijk is verboden, net als haatspraak en haatmisdrijven.

Weet wel dat je recht om je geloof of levensbeschouwing te tonen ook niet absoluut is. Om specifieke redenen en onder bepaalde strenge voorwaarden is een inperking of verbod mogelijk.

Discriminatie op basis van geloof of levensbeschouwing: voorbeelden

Een hogeschool neemt een nieuw reglement aan waarmee ze elk hoofddeksel verbiedt.
Een sikh wordt niet aangenomen voor een koksfunctie omwille van zijn baard. Nochtans is een baardnetje de perfecte oplossing om te voldoen aan de hygiënevoorschriften.
Een werknemer krijgt van zijn werkgever geen ruimte tot zijn beschikking om te bidden tijdens de pauze, ...
Een fitnesscentrum verbiedt hoofddeksels omwille van de veiligheid. Religieuze hoofddeksels zijn dus ook verboden.

Veelgestelde vragen over discriminatie op basis van geloof of levensbeschouwing

Openen Sluiten Heb ik als werknemer recht op een gebedsruimte?

Openen Sluiten Kan mijn werkgever mij verbieden om te bidden tijdens de pauzes?

Wat met levensbeschouwelijke en religieuze symbolen?

Een kruisje, maçonnieke ring, hoofddoek, baard, keppeltje, … Het zijn maar enkele van de symbolen waarmee je je religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging kan tonen. Sommige personen willen die symbolen verbieden, bijvoorbeeld omwille van de neutraliteit.

Mag je overal levensbeschouwelijke en religieuze symbolen dragen? Dat hangt ervan af.

Privé: thuis mag je doen wat je wil. Jouw vrijheid staat daar centraal. Die is absoluut, zolang je geen strafbare feiten pleegt.
Openbare ruimte: de overheid mag je op plaatsen die voor iedereen toegankelijk zijn (zoals straten, pleinen, de metro, het station, …) niet verbieden om levensbeschouwelijke of religieuze symbolen te dragen. Op die regel bestaan wel enkele uitzonderingen. Je gezicht volledig bedekken is bijvoorbeeld verboden (‘boerkaverbod’). Ook voor je identiteitskaart of paspoort gelden er regels als je je hoofd wil bedekken om godsdienstige reden.
Winkels en restaurants: cafés, restaurants, dancings, immokantoren, zwembaden en andere aanbieders van goederen en diensten mogen enkel een hoofddoek weigeren als dat verbod objectief en redelijk gerechtvaardigd is.

Meer over een hoofddoek in winkels, fitnesszalen of andere zaken

Werk: er gelden verschillende regels bij een privéwerkgever, bij de overheid en in het onderwijs:
- Privébedrijven: je werkgever kan een eigen beleid opstellen, zolang het niet in strijd is met de wetgeving. Een rechtvaardiging is wel nodig als er beperkingen zijn op het dragen van religieuze symbolen.
- Overheid: een hoofddoek of ander symbool kan niet altijd omwille van de neutraliteit. Een beperking moet wel passend en noodzakelijk zijn.
- Onderwijs: scholen en onderwijsinstellingen kunnen hun eigen beleid opstellen voor leerlingen en personeel die religieuze symbolen dragen. Daarbij kunnen overwegingen zoals een neutrale leeromgeving en respect voor diversiteit een rol spelen. Beperkingen moeten opnieuw gerechtvaardigd en in overeenstemming zijn met de antidiscriminatiewetgeving.

Wat met religieuze praktijken?

Veel religies of levensbeschouwingen hebben hun regels rond bidden, kleding, voedsel, feest- of rustdagen … Sommige religieuze praktijken moeten ook tijdens de dag gebeuren. Daarom vragen mensen soms aanpassingen op de werkvloer om hun geloof of levensbeschouwing ook daar ten volle te kunnen beleven:

Werkgevers zijn niet verplicht om die aanpassingen toe te staan. Omgekeerd mogen ze je niet verbieden om je religieuze praktijken te beoefenen zonder daarvoor een rechtvaardiging te hebben.
Je werkgever is verplicht om je tijd te geven om je geloofsplichten te vervullen.

Discriminatie op basis van geloof in de wet

De vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst is één van de pijlers van de democratische samenleving. Deze vrijheid wordt onder andere bekrachtigd door artikel 9 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), artikel 19 van de Grondwet en andere internationale en Europese wetteksten. Weet dat niet alleen traditionele godsdiensten beschermd zijn, maar ook levensbeschouwingen die niet met een religie samenhangen en religies van minderheden.
De Antidiscriminatiewetgeving (2007) bestrijdt discriminatie op grond van geloof of levensbeschouwing en haatspraak. Deze wetgeving is van toepassing op de federale bevoegdheidsdomeinen zoals werk. Discriminatie in de regionale bevoegdheidsdomeinen, zoals huisvesting en onderwijs, wordt geregeld in de decreten en ordonnanties van de Gemeenschappen en Gewesten.
Het neutraliteitsbeginsel is opgenomen in aantal koninklijke besluiten en ministeriële besluiten van de gemeenschappen en de gewesten. Het zegt dat de staat neutraal is, en dat de ambtenaren van openbare diensten neutraal moeten handelen: ze moeten alle burgers dus gelijk behandelen. Het neutraliteitsbeginsel wordt dan ook vaak aangegrepen om een verbod op religieuze of filosofische symbolen bij de overheid te verantwoorden.

Meer over discriminatie

Ontdek alle discriminatiecriteria

Discriminatie melden

Voel je je gediscrimineerd of ben je getuige van discriminatie? Doe online je melding of bel gratis 0800 12 800 op werkdagen tussen 9.30 en 13 uur.

Meer over melden