Racisme

Volgens de Belgische wetgeving is het gebruik van het n-woord en andere kwetsende woorden enkel strafbaar in specifieke omstandigheden. Bijvoorbeeld wanneer het de bedoeling is om in het openbaar anderen aan te zetten tot discriminatie, segregatie, haat of geweld of wanneer het de bedoeling is om iemand in het openbaar te beledigen (in de betekenis van de strafwetgeving).

Toch roept Unia op om het gebruik van stereotiepe benamingen van personen te vermijden. Stereotiepe voorstellingen kunnen bewust en bedoeld leiden tot discriminatie. Ook goed bedoelde, komische of ludieke uitingen kunnen discriminerend (en kwetsend) zijn door de effecten die ze hebben. Ontdek meer in de woordenlijst inclusieve communicatie.

De 'Ebbenhouten Schoen' wordt jaarlijks uitgereikt door de vzw African Culture Promotion aan de beste voetbalspeler uit Afrika of van Afrikaanse origine in de Pro League.  

Volgens de organisatoren (cf. www.soulierdebene.be) hebben de prijs en het evenement als doel de Afrikaanse gemeenschap in België onder de aandacht te brengen en de talenten die binnen die gemeenschap aanwezig zijn te valoriseren. Op basis van een juridische analyse, is Unia van mening dat de uitreiking van de ‘Ebbenhouten Schoen’ niet in strijd is met de Antiracismewet. 

Als de prijs zou aanzetten tot discriminatie, haat of geweld tegenover bepaalde personen zou de prijs wel in strijd zijn met de antidiscriminatiewetgeving. Dat is volgens Unia niet het geval voor de ‘Ebbenhouten Schoen’ die expliciet tot doel heeft de diversiteit te bevorderen en de Afrikaanse gemeenschap in België positief te belichten en te valoriseren.

Advocaten mogen hun pleidooien voor de rechtbank in alle vrijheid voeren. Uit de vrijheid van pleidooi en de strafrechtelijke immuniteit volgt dat geen strafvervolging of schade-eis kan worden ingesteld tegen een advocaat voor tijdens de zitting van de rechtbank gesproken woorden of neergelegde geschriften die betrekking hebben op de zaak of op de partijen. 

Je hebt samen met jouw advocaat wel recht op wederwoord. Wanneer de advocaat van de tegenpartij zaken foutief voorstelt, dan kunnen jullie hiertegen protesteren. 

Indien het gaat om lasterlijke, beledigende of eer rovende tenlasteleggingen die aan de zaak of aan de partijen vreemd zijn, dan kan je dat melden aan de stafhouder van de balie. De stafhouder is het hoofd van de balie en moet zorgen dat advocaten hun beroep op een correcte manier uitoefenen.

De traditionele afbeelding van Zwarte Piet is erg stereotiep: Zwarte Piet wordt afgebeeld als een domme, ondergeschikte of gevaarlijke zwarte man - inclusief zwarte krullen en blackface. Zo'n stereotypen zijn niet alleen kwetsend. Ze kunnen op hun beurt leiden tot vooroordelen, en die kunnen dan weer leiden tot racisme of discriminatie.

Is het gebruik van de figuur Zwarte Piet in strijd met de antidiscriminatie- en/of antiracismewetgeving? Het antwoord is nee. Ook als Zwarte Piet stereotiep wordt afgebeeld, gaat het niet om een strafbare vorm van racisme. Dat verandert wanneer iemand bijvoorbeeld Zwarte Piet uitbeeldt en intussen strafbare racistische uitspraken doet of handelingen uitvoert. Maar het zonder meer afbeelden van Zwarte Piet is niet strafbaar.

Unia promoot een positieve en inclusieve afbeelding van Sint en Piet. Net zoals bij andere discussies over tradities benadrukken we het belang van bewustwording, dialoog en creativiteit. Einddoel: een sinterklaas- of sint-maartenfeest waarbij élk kind zich welkom voelt.

We spreken van discriminerende etnische profilering wanneer de politie kenmerken zoals zogenaamd ras, huidskleur, religie, nationaliteit, nationale of etnische afstamming … gebruikt bij het controleren, surveilleren of onderzoeken zonder dat daarvoor een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat. Dat mag niet. Politieambtenaren zijn gehouden aan een wettelijk kader over identiteitscontroles en mogen niet discrimineren tijdens de uitoefening van hun ambt. Denk je slachtoffer te zijn geweest van discriminerende etnische profilering? Dan kan je een klacht indienen, bijvoorbeeld bij de Dienst intern toezicht van de lokale politie.

Het is in België strafbaar om iemand in het openbaar te beledigen door daden, geschriften, prenten of zinnebeelden. Weet dat enkel de persoon die beledigd werd een klacht kan indienen. Het moet ook gaan om beledigende daden zoals spugen, aan de haren trekken, het opsteken van de vinger … Mondelinge beledigingen zijn in België niet strafbaar.

Heeft de dader zich gericht tot de omstaanders en hen kwaadwillig aangezet (opgeroepen, opgestookt …) tot discriminatie, segregatie, haat of geweld? Dan is het mogelijk om een klacht in te dienen op grond van het aanzettingsmisdrijf. Ook als het gaat om slagen en verwondingen of belaging (d.i. het herhaaldelijk lastigvallen), is dat mogelijk.

We raden je aan om de situatie eerst aan te kaarten bij de winkel zelf. Contacteer daarvoor de hoofdzetel of de klantendienst. Op basis van het antwoord dat zij je bezorgen, kan Unia vervolgens nagaan op welke manier we je eventueel verder kunnen helpen.