Veel mensen ondervinden elke dag moeilijkheden om een job te vinden, ondanks hun kwaliteiten en vaardigheden. Naast de extra hinderpalen bij hun opleiding en het gebrek aan rolmodellen stoten zij op vooroordelen van werkgevers, bijvoorbeeld omdat ze een migratieachtergrond hebben, een arbeidshandicap of chronische ziekte hebben of behoren tot de LGBTQIA+ gemeenschap, zoals het plan dat vermeldt. Daar wil de stad Gent nu komaf mee maken. Verschillende acties moeten nu voor verbetering zorgen.

Unia werd op verschillende momenten bij de uitwerking van het plan betrokken, en is verheugd dat het stadsbestuur met dit kader duidelijke keuzes durft te maken. Het gaat om een samenhangende aanpak met gerichte maatregelen, gaande van de instroom van het personeel, de ondersteuning van wie er al werkt, tot monitoring en evaluatie van de aanpak. Daarbij hanteert de stad ook een intersectionele benadering: mensen hebben verschillende kenmerken, en de kruising van sommige van die kenmerken maakt hen uniek, maar soms ook kwetsbaarder. Daar oog voor hebben van bij het begin, betekent dat je rekening kan houden met risico’s die je anders niet zal zien. 

Positieve acties? Natuurlijk!

Eén maatregel in het bijzonder riep vragen op en ook Unia kreeg enkele vragen om informatie: positieve actie. Unia werkt al jaren rond het thema, en is ervan overtuigd dat het een nuttig instrument kan zijn om de ondervertegenwoordiging van bepaalde groepen in de samenleving weg te werken. Om beter uit te leggen wat positieve acties precies zijn, gebruikt men soms het beeld van een huis: stel dat het huis slecht toegankelijk is, er zitten allerlei sloten op de voordeur waardoor mensen zonder de juiste sleutel niet binnen geraken. Een oplossing kan zijn om die mensen via een zijdeur binnen te laten, zodat ze er toch bij kunnen zijn.

Positieve actie doet net dat op het vlak van tewerkstelling. Het geeft mensen via een omweg toegang tot een job. Is het probleem daarmee opgelost? Neen. Het is tegelijk enorm belangrijk dat de drempels die de toegang tot het huis bemoeilijken, ook worden aangepakt. Daarom net is het zo sterk dat het Gentse plan heel breed gaat: het bevat een resem maatregelen, die allemaal samen tot verandering zouden moeten leiden. We denken dat Gent met dit plan tijdelijk de zijdeur openzet, en tegelijk werkt aan de sloten die op de voordeur zitten.

Omdat er ook juridische vragen waren, won de Vlaamse overheid het advies van Unia in. Het systeem van positieve acties is immers voorzien in de Europese, federale en Vlaamse antidiscriminatiewetgeving en ook lokale besturen zich kunnen daarop beroepen. Er zijn wel voorwaarden aan verbonden. Je moet aantonen dat:

1. sommige groepen mensen te weinig vertegenwoordigd zijn op de werkvloer aan de hand van concreet cijfermateriaal,;
2. de acties uitsluitend betrekking hebben op kansengroepen;
3. de acties in de tijd beperkt zijn en;
4. de rechten van andere personen niet nodeloos worden benadeeld.

Bindende quota, automatisch voorrang verlenen of het verlagen van de competentievereisten zijn wél verboden vormen van discriminatie, maar daar is in dit genuanceerde actieplan geen sprake van. 

Unia kijkt uit naar de concrete uitvoering van dit kader, en blijft beschikbaar voor àlle lokale besturen die werk willen maken van een divers personeelsbestand.