Waarom bedrijven niet positief mogen discrimineren
In België hebben ‘positieve acties’ door bedrijven een wettelijke basis. Bedrijven kunnen zo acties uitdokteren om groepen zoals mensen met een handicap of met een migratieachtergrond of vijftigplussers, onder strikte voorwaarden, een duwtje in de rug te geven zonder beschuldigd te worden van discriminatie. ‘Dit is niet hetzelfde als positief discrimineren,’ benadrukt Unia.
Bij positieve discriminatie moet een kandidaat die solliciteert voor een bepaalde job niet aan dezelfde eisen beantwoorden als de andere kandidaten. ‘Dat is uitdrukkelijk verboden,’ onderstreept Els Keytsman van Unia. ‘Als werkgever mag je niet zomaar iemand voortrekken omdat die wel - of net niet - een bepaalde handicap, leeftijd, origine, enz. heeft.’
Zelfde competenties
‘Unia leest dikwijls in de pers de term positieve discriminatie terwijl er positieve actie moet staan. Een wereld van verschil. Als bedrijf mag je alleen maar voorrang geven aan sollicitanten uit ondervertegenwoordigde doelgroepen wanneer ze dezelfde competenties, vaardigheden of diploma’s op tafel kunnen leggen en alleen als het niet automatisch of onvoorwaardelijk gebeurt.’
Wat zijn positieve acties dan?
Met positieve acties geven bedrijven bepaalde groepen een duwtje in de rug, zonder de andere kandidaten te discrimineren. Enkele voorbeelden: een bedrijf organiseert tijdens de werkuren computerlessen die vooral mikken op haar oudere werknemers, waardoor ze kunnen bijbenen met pas afgestudeerden. Of een organisatie behoudt een deel van haar stagecontracten voor aan kansengroepen. Na die stage moeten de stagiairs - net zoals alle andere sollicitanten - slagen voor dezelfde selectietesten om een vast contract te krijgen.
De ministerraad keurde strikte regels voor positieve acties goed. ‘Het verplichte sociale overleg en de goedkeuringsprocedure via de Federale Overheidsdienst Werk garanderen dat de positieve actie niet doorslaat naar verboden positieve discriminatie,’ voegt Keytsman eraan toe.
Niet verplicht
Voor alle duidelijkheid geeft Keytsman nog mee ‘dat werkgevers niet verplicht zijn positieve acties te ondernemen. Werkgevers kiezen er dus zelf voor. Dat zij in het verleden al positieve acties wilden uitproberen, weten we. Banken, maar ook scholen klopten al bij Unia aan om na te gaan of ze voorrang mochten geven aan een bepaalde groep sollicitanten. Binnenkort kunnen we dus zeggen: ja, dat mag, mits het volgen van strikte regels.’
Vergelijkbare artikels
Betere bestrijding van discriminatie op Brusselse arbeidsmarkt
Nieuwe ordonnantie biedt Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie meer mogelijkheden om discriminatie beter te bestrijden
Betere bescherming tegen represailles in antidiscriminatiewetten
Sinds 1 juni 2023 is er een nieuwe wettelijke regeling van kracht om mensen die discriminatie melden, getuigen of bijstand verlenen beter te beschermen tegen eventuele represailles. Volgens Unia is de nieuwe regeling een grote vooruitgang. Ze ligt ook in de lijn van de aanbevelingen van Unia en van onder meer de Commissie voor de evaluatie van de federale antidiscriminatiewetten om het formalisme af te schaffen en een bredere categorie van personen te beschermen.
Discriminatie op het werk: het belang van een tweesporenbeleid
Uit recent onderzoek van onderzoeker Louis Lippens en professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) blijkt dat er bij de toegang tot arbeid op globaal niveau nog steeds fors gediscrimineerd wordt op grond van leeftijd, handicap, fysieke aantrekkelijkheid en etnische origine. De discriminatie lijkt volgens Lippens over de jaren heen ook niet af te nemen, ondanks de verhoogde aandacht die in vele landen wordt besteed aan antidiscriminatiebeleid. Om voorbij die impasse te geraken, moet volgens Unia ingezet worden op twee sporen: het inzetten van praktijktesten en meer aandacht voor preventie van discriminatie.
Unia en de werkgeversorganisaties versterken hun samenwerking
De werkgeversorganisaties en Unia vernieuwen de samenwerkingsovereenkomst die ze aangingen in 2019. De nieuwe overeenkomst, die over drie jaar loopt, toont aan dat diversiteit voor de privésector een prioriteit is en blijft.