Het aantal door België aan niet-EU-burgers afgeleverde visa voor gezinshereniging is afgenomen: tussen 2012 en 2013 werden er 5 procent minder afgeleverd; tussen 2011 en 2012 zelfs 30 procent. Tussen 2012 en 2013 registreerde ons land voorts 25% minder asielaanvragers en werden er 60% minder personen geregulariseerd.

‘Maar cijfers alleen vertellen niet het hele verhaal’, zegt De Witte. ‘Het Federaal Migratiecentrum heeft namelijk vastgesteld dat de dalende immigratie gepaard gaat met een zwakkere rechtspositie van vreemdelingen. Tal van hervormingen en maatregelen hebben daartoe bijgedragen. Om te beginnen waren er de grote migratiehervormingen tussen 2011 en 2013. Die raakten diepgaand aan het recht op gezinsleven en hadden gevolgen voor de medische regularisatie en de nationaliteitswetgeving. De voorwaarden om in ons land te mogen verblijven zijn er aanzienlijk door verstrengd.’

‘Daarnaast nam de overheid, in het kader van de economische crisis, maatregelen gericht op verschillende categorieën van vreemdelingen: Europese burgers, personen die geregulariseerd zijn op basis van werk, personen die een beroep hebben ingediend tegen een geweigerd of ingetrokken verblijfsrecht. Die maatregelen snijden de betrokkenen af van maatschappelijke dienstverlening, en bedreigen – al dan niet rechtstreeks – hun recht op een menswaardig leven. We denken daarbij ook aan lokale acties, zoals de zogenoemde ‘vreemdelingentaks’ van 250 euro die de stad Antwerpen en sommige andere gemeenten wilden invoeren om een vreemdeling in te schrijven.’

Ten slotte blijft België op procedureel vlak in gebreke. Jozef De Witte: ‘In 2013 werd ons land opnieuw internationaal veroordeeld omdat een migrant die op het punt staat te worden verwijderd zijn toevlucht moet zoeken tot een complexe, gebrekkige beroepsprocedure. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is die procedure geen effectief rechtsmiddel; ondanks recente hervormingen blijft ze onze achilleshiel. Daar moet dringend iets aan gedaan worden.’

‘Dat een aantal van die hervormingen en maatregelen in de aanpak van de economische crisis passen’, zegt De Witte, ‘ontslaat onze overheid nog niet van haar plicht om de grondrechten van elkeen te respecteren en te beschermen – een plicht die uit onze internationale engagementen voortvloeit. Dat het in dit geval om vreemdelingen gaat, verandert daar niets aan.’

‘Daarom beveelt het Centrum aan om op een systematische manier de impact te meten van het migratiebeleid op de grondrechten van vreemdelingen. En dat op álle domeinen van het beleid. De verschillende mensenrechtenactoren die ons land rijk is hebben daartoe de nodige expertise. We hopen dat alle overheden, en in het bijzonder de nieuwe federale regering, niet aarzelen om er een beroep op te doen.’

Naar de pagina over het 'Jaarverslag Migratie 2013'.