De omzendbrief vraagt elke politiezone om een referentiepolitieambtenaar aan te stellen. De samenwerking en netwerking tussen politie, referentiemagistraten en andere instanties zoals Unia en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM) is van essentieel belang. Investeren in partnerschappen rendeert: de politie is bijvoorbeeld niet in staat om alle problemen zelf op te lossen, maar kan wel doorverwijzen naar een bevoegde instantie. Ook bemiddelingsdiensten  spelen een belangrijke rol in dergelijke partnerschappen.

In 2011 kondigden de overheden al aan dat ze  een nieuwe omzendbrief wilden opstellen over een meer samenhangend beleid voor de vervolging van discriminatie en haatmisdrijven. In 2012 werden verschillende werkvergaderingen gehouden om een omzendbrief uit te werken. Aan deze vergaderingen namen onder meer deel: het College van procureurs-generaal, de dienst Strafrechtelijk Beleid, de federale en lokale politie, specialisten over misdrijven die op internet worden gepleegd, vertegenwoordigers van justitie en binnenlandse zaken, magistraten, Unia en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM).

Standpunt van Frédéric Renier, eerste substituut te Eupen

De rol van de referentiepolitieambtenaren is, vanuit het perspectief van de COL 13/2013, bijzonder belangrijk om de strijd tegen verschillende vormen van discriminatie en haatmisdrijven aan te gaan. Hun aanwezigheid binnen de politiezones vormt een bevoorrecht kanaal om collega's te sensibiliseren voor deze thematiek. De referentiepolitieambtenaren kunnen hun collega’s informeren en hen wijzen op de bestaande wetgeving. Verder bieden zij vooral bijzonder waardevolle steun aan eerstelijnsagenten die potentieel discriminerende situaties behandelen en die misschien aarzelen over de manier waarop zij daarmee moeten omgaan. Dat laat toe om het slachtoffer niet naar huis te sturen met de frustratie van niet gehoord te zijn betreffende dit specifieke aspect van hun trauma. Het slachtoffer moet altijd centraal staan. Een goede analyse van de situatie, van bij het opstarten van het strafdossier, vergemakkelijkt aanzienlijk het onderzoek en reactie van het openbaar ministerie . Enkel op basis van een betrouwbaar beeld van de fenomenen zal het parket zijn strafrechtelijk beleid kunnen bijsturen en indien nodig meer zichtbaarheid kunnen geven, bijvoorbeeld door "thematische" correctionele zittingen te organiseren.

De kwaliteit van de referentiepolitieambtenaar is dus duidelijk doorslaggevend. Daarom zijn de opleidingen die Unia op provinciaal niveau organiseert een welgekomen initiatief. Naast de pedagogische en didactische aspecten, versterken deze opleidingen de samenwerking tussen de politiezones en het parket. De deelnemers leren elkaar kennen en worden zich bewust van de realiteit in andere zones (sommige zones worden misschien eerder geconfronteerd met homofobie, en andere bijvoorbeeld eerder met racisme). Het is ook een gelegenheid om de eigen praktijken in vraag te stellen, zoals de pertinentie van de inhoud van de processen-verbaal. Verder zorgen deze opleidingen voor meer bewustzijn want de strijd tegen discriminatie is een veelomvattend vraagstuk dat altijd in beweging is en dat de grenzen van een politiezone of zelfs van een arrondissement overstijgt. De netwerkmogelijkheden tijdens deze opleidingen bieden dus impulsen voor vernieuwing. Het uitwerken van opleidingen voor daders van haatmisdrijven zou meer in het bijzonder het perspectief bieden van nieuwe interessante werkinstrumenten om strafdossiers te heroriënteren naar ofwel bemiddeling ofwel naar probatie.