‘Reis zonder terugkeer’ speelt zich af in het hart van de migrantengemeenschap in België, en in het bijzonder te midden van mannen en vrouwen van de derde leeftijd van Marokkaanse of Turkse afkomst. Hun levensverhalen werpen veel vragen op: over onszelf, over de Belgische geschiedenis, maar ook over de erkenning die we verschuldigd zijn aan deze migranten in de schaduw. Zij zijn met hun reiskoffer naar hier gekomen en in deze documentaire openen zij die – met veel schroom en scherpzinnigheid – voor de ogen van de kijker. ‘Reis zonder terugkeer’ is waarachtig, nu eens ernstig en dan weer grappig, en nodigt uit om elkaar te ontmoeten. De documentaire is geregisseerd door Sergio Ghizzardi, zelf de kleinzoon van Italiaanse migranten.

De avant-première heeft plaats in het Red Star Line Museum in Antwerpen en wordt ondersteund door Le Bois du Cazier. Beide musea nemen de plaats van migratie in het collectieve geheugen van ons land bijzonder ter harte.

‘Reis zonder terugkeer’ brengt enerzijds een hommage aan de generatie migranten die in de jaren 60 en 70 het nijpende gebrek aan arbeidskrachten in ons land heeft ingevuld. Anderzijds kaart de documentaire de omstandigheden aan waarin ze ouder worden. ‘Vandaag heeft die generatie de pensioenleeftijd bereikt’, zegt Jozef De Witte. ‘Daarbij rijzen verschillende vragen: hoe ervaren zij het om ouder te worden in België? Wat zijn hun behoeften en verwachtingen? Hoe gaat het personeel in de zorgsector met die behoeften en verwachtingen om? Die en veel andere vragen stellen we ons nog te weinig. Maar als we de complexe realiteit van deze vrouwen en mannen zichtbaar willen maken, en als we ons beleid erop willen afstemmen, moeten we ze stellen. En beantwoorden.