Analyse van maatregelen die discriminerend kunnen zijn

Uit de analyse bleek dat zowel uitbaters van recreatiedomeinen als andere betrokken actoren (bv. politie, openbaarvervoermaatschappijen, enz.) waakzaam moeten zijn om geen groepen te stigmatiseren, te viseren of zelfs te discrimineren.

We noteerden onder meer volgende pijnpunten als we ze doorlichten in het kader van de antidiscriminatiewetgeving:

• Identiteitscontroles hebben mogelijks een stigmatiserend effect op kwetsbare groepen die vaak gecontroleerd worden.
• Soms wordt een verplichte reservatie of registratie gekoppeld aan een gedifferentieerde toegangsprijs of een toegangsquotum. Afhankelijk van de voorwaarden van deze maatregelen zijn zij mogelijks discriminatoir. Het risico op discriminatie en willekeur hangt af van de manier waarop het toegangsquotum of de maximumcapaciteit wordt gehanteerd. Bij overschrijding van de maximumcapaciteit kunnen bepaalde personen geconfronteerd worden met een absolute toegangsweigering. Wanneer het personeel daarbij een grote beslissingsmacht krijgt en wanneer het onduidelijk is op basis van welke criteria mensen worden toegelaten of geweigerd, wordt het risico op discriminatie groter.

De politie vervult een belangrijke rol bij de preventie, maar ook bij de reactie op incidenten. Op drukke dagen worden zij onder meer ingeschakeld om (identiteits)controles te doen in stations en op het openbaar vervoer. Hierbij bestaat een risico op mogelijke vormen van discriminerende of etnische profilering.

Aanbevelingen voor recreatiedomeinen

In het uitgebreide advies onderlijnen we enkele good practices die we hebben kunnen distilleren uit constructieve samenwerkingen met recreatiedomeinen. We gaan ook dieper in op het kader voor (identiteits)controles dat van belang is bij politionele tussenkomsten op de trajecten of in de recreatiedomeinen zelf. Dit zijn enkele concrete aanbevelingen die we doen:

• Bij identiteitscontroles moeten uiteenlopende identiteitsdocumenten aanvaard worden om indirecte discriminatie te vermijden. Om die reden lijkt het ook belangrijk om zonder onderscheid te controleren.
• Als er een toegangsquotum of maximumcapaciteit is, moet het duidelijk zijn op basis van welke criteria mensen worden toegelaten of geweigerd om het risico op discriminatie te vermijden. 
• Het eventuele registratie- en/of reservatiesysteem moet op verschillende manieren toegankelijk zijn en dus niet enkel online. Ook de voorwaarden (bijvoorbeeld de mogelijkheid om kort op voorhand te reserveren, beperkte reservatiekost, enz.) moeten zorgen dat de toegankelijkheid gegarandeerd is.
• De maatregelen van het plaatsverbod (gekoppeld aan een zwarte lijst) en andere repressieve maatregelen worden best met grote voorzichtigheid gehanteerd. Zij kunnen alleen worden gebruikt als objectief aantoonbaar is dat preventieve maatregelen onvoldoende zijn.

Unia heeft in het verleden op een constructieve manier kunnen samenwerken met uitbaters van recreatiedomeinen en lokale en politionele overheden. We blijven uiteraard altijd beschikbaar om advies en ondersteuning te verlenen.