Kinderen van woonwagenbewoners: kinderrechten op de tocht

5 februari 2015
Actiedomein: OnderwijsHuisvesting

Steeds meer woonwagenbewoners worden van hun vaste standplaats verdreven en gedwongen om voortdurend rond te trekken. Voor hun kinderen wordt naar school gaan daardoor zo goed als onmogelijk en de toegang tot gezondheidszorg een stuk lastiger. Dat staat in een knelpuntennota van het Kinderrechtencommissariaat waarover het Vlaams Parlement vandaag een hoorzitting houdt. De nota is gebaseerd op klachten bij het Kinderrechtencommissariaat; op plaatsbezoeken; op overleg met het Minderhedenforum, het Kruispunt Migratie-Integratie en het Interfederaal Gelijkekansencentrum; en op overleg met de vijf Vlaamse provinciebesturen.

De situatie van woonwagenbewoners in heel België – een minderheid die rond de 2.600 leden telt, waarvan ongeveer 650 kinderen – is zorgwekkend. De onverdraagzaamheid tegen hen groeit, en er is een structureel tekort aan standplaatsen, plaatsen waar ze zich rechtszeker zouden kunnen vestigen. Jarenlang voerden gemeenten een gedoogbeleid: families die op terreinen stonden die niet vergund waren voor woonwagens werden met rust gelaten – vaak waren het hun eigen terreinen. Sinds de verkiezingen van 2012 treden de gemeenten strikter op: wiens woonwagen op een plek staat waar dat eigenlijk niet mag, krijgt een aanmaning om te vertrekken. In veel gevallen kunnen de verdreven gezinnen niet anders dan uitwijken naar plaatsen die niet voor woonwagens zijn toegestaan. Daardoor eindigen ze automatisch en ongewild in illegale situaties.

Het Centrum maakt zich samen met het Kinderrechtencommissariaat zorgen over de gevolgen van die ontwikkeling, die de grondrechten van de Belgische woonwagenbevolking in het gedrang brengt. Ook het Centrum ontvangt geregeld klachten van woonwagenbewoners over een tekort aan standplaatsen in alle gewesten van ons land. En dat terwijl het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en Vlaanderen het recht om te wonen op wielen uitdrukkelijk hebben erkend. Ter herinnering: in 2012 is ons land veroordeeld door het Europees Comité voor Sociale Rechten voor het niet respecteren van het recht op huisvesting van woonwagenbewoners. Met name omdat het te weinig standplaatsen voorziet.

De gevolgen voor de kinderen van rondtrekkende families zijn nefast. Voor een honderdtal onder hen komen diverse kinderrechten nu al of heel binnenkort onder druk te staan. Het recht op onderwijs, bijvoorbeeld, omdat ze niet meer regelmatig naar school kunnen gaan. Maar ook het recht op gezondheidszorg, op goede materiële leefomstandigheden, en op participatie aan de samenleving.

Het Kinderrechtencommissariaat doet in zijn knelpuntennota verschillende aanbevelingen: het vraagt onder meer om woonwagengezinnen niet langer van hun vaste plek te verdrijven zonder hun een (voorlopig) alternatief aan te bieden, en het pleit voor een aangepaste strategie om de deelname van Rom-kinderen aan het onderwijs te verhogen.

Meer informatie

Naar de knelpuntennota ‘Kinderen van woonwagenbewoners: kinderrechten op de tocht’ van het Kinderrechtencommissariaat