Stemmen is een grondrecht, een onbetwistbare pijler van de democratie en het burgerschap. België ratificeerde het VN-Verdrag voor de rechten van personen met een handicap. In artikel 29 van dat verdrag staat : ‘Mensen met een handicap hebben het recht om deel te nemen aan het openbare en politieke leven. Ze hebben het recht om te stemmen en gekozen te worden. Ze hebben het recht om deel te nemen aan verenigingen en zelf verenigingen op te richten die voor de rechten van gehandicapten opkomen.’

Zeggen ze tegen jou dat je niet kan stemmen? Vind je geen begrijpelijke verkiezingsprogramma’s?  Heb je elke keer problemen om het stemhokje of stembureau binnen te gaan? Heeft niemand uitgelegd hoe je kan gaan stemmen? Veel personen met een handicap ervaren zulke zaken bij verkiezingen. ‘Nochtans is stemmen een recht, en geen voorrecht. Unia blijft organisaties, de overheid en personen met een handicap hiervan bewustmaken. Zo wordt de gelijkheid tussen burgers een realiteit, ook tijdens de verkiezingen,’ onderstreept Els Keytsman, directeur van Unia.

Unia vraagt duidelijkere kieswetgeving voor vertrouwenspersoon

Al enkele jaren vraagt Unia om meer duidelijkheid en harmonisering over wie mensen met handicap mogen helpen in het stemhokje. Er zijn lokale, provinciale, regionale en federale verkiezingen. De regels zijn niet hetzelfde voor elke verkiezing. En de regels verschillen ook naargelang het om het elektronisch stemmen of stemmen op papier gaat. Bovendien is het ook niet duidelijk wat de regels zijn als je handicap minder zichtbaar is of niet erkend is door een officiële instantie.

Unia vindt dat kiezers met een handicap zelf moeten kunnen bepalen wie hen helpt. Ofwel kiezen ze zelf iemand, ofwel beslist de voorzitter van het stembureau. Autonomie begint bij de vrijheid om te kiezen.

Goed nieuws wat betreft de Europese en federale verkiezingen: het Kieswetboek wordt duidelijker. ‘De kiezer met een handicap, die niet alleen in een stemhokje kan of die niet zelf kan stemmen, moet zich kunnen laten ondersteunen door een persoon naar keuze,' legt Keytsman uit. Volgens FOD Binnenlandse Zaken komt die aanpassing er in 2018.