Wat staat er in artikel 24?

Artikel 24 gaat over het recht van personen met een handicap op onderwijs. Leerlingen of studenten met een handicap mogen niet uitgesloten worden van het gewoon onderwijs omdat ze een handicap hebben. Het gewoon onderwijs moet hen daarom genoeg ondersteunen en redelijke aanpassingen voorzien als dat nodig blijkt. Hieronder lees je hoe het letterlijk in het verdrag staat:

De Staten die Partij zijn erkennen het recht van personen met een handicap op onderwijs.
(…)
Bij de uitoefening van dit recht waarborgen die Staten dat:

• Personen met een handicap niet op grond van hun handicap worden uitgesloten van het algemene onderwijssysteem, en dat kinderen met een handicap niet op grond van hun handicap worden uitgesloten van gratis en verplicht basisonderwijs of van het voortgezet onderwijs;
• Personen met een handicap toegang hebben tot inclusief, hoogwaardig en gratis basisonderwijs en tot voortgezet onderwijs en wel op basis van gelijkheid met anderen in de gemeenschap waarin zij leven;
• Redelijke aanpassingen worden verschaft naar gelang de behoefte van de persoon in kwestie;
• Personen met een handicap, binnen het algemene onderwijssysteem, de ondersteuning ontvangen die zij nodig hebben om effectieve deelname aan het onderwijs te vergemakkelijken;
• Doeltreffende, aan het individu aangepaste, ondersteunende maatregelen worden genomen in omgevingen waarin de cognitieve en sociale ontwikkeling wordt geoptimaliseerd, overeenkomstig het doel van onderwijs waarbij niemand wordt uitgesloten.

(…)

De volledige tekst van artikel 24 vind je hier.

General Comment nr. 4

In haar General Comment verduidelijkt het VN-Comité wat artikel 24 juist inhoudt en hoe de overheid het recht op inclusief onderwijs moet toepassen.

Wat is inclusief onderwijs?

Onderwijs moet tegemoetkomen aan de behoeften en voorkeuren van alle leerlingen. Dat betekent dat het hele onderwijssysteem (curriculum, onderwijsmethodes, infrastructuur, evaluatie enz.) en de onderwijsomgeving inclusief moeten zijn, met respect voor diversiteit. Ondersteuning voor leerkrachten is hierin belangrijk.

Eén inclusief onderwijssysteem

Het recht op inclusief onderwijs betekent dat het in stand houden van een apart onderwijssysteem voor leerlingen met een handicap (buitengewoon onderwijs) in strijd is met het VN-verdrag. Op termijn moeten het gewoon en buitengewoon onderwijs opgaan in eén inclusief onderwijssysteem.

Opgelet: leerlingen in reguliere klassen plaatsen opdat zij zich zouden aanpassen is geen inclusie. Inclusie vereist onder meer de nodige hervormingen in organisatie, curriculum en manieren van lesgeven. Zo kan elke school kwaliteitsvol onderwijs bieden aan elk kind. Daarvoor moeten het onderwijs en andere beleidsdomeinen samenwerken. Overheidsgeld dat nu naar gesegregeerd onderwijs gaat, moet gebruikt worden voor inclusief onderwijs. Er is nood aan opleiding en ondersteuning van leraren en de overheid moet de vooruitgang van het inclusief onderwijs monitoren.

Onmiddellijke verplichtingen

Het tot stand brengen van een inclusief onderwijssysteem mag geleidelijk aan gebeuren. Toch bestaan er een aantal onmiddellijke verplichtingen waar de overheid nu al aan moet voldoen:

• Het recht op non-discriminatie
• Het recht op redelijke aanpassingen
• Het recht op gratis basisonderwijs
• Het uitwerken van een strategie met duidelijke doelstellingen en een duidelijke timing voor de verwezenlijking van het recht op inclusief onderwijs

 De volledige tekst van General Comment no. 4 kan je hier terugvinden.

Unia is de onafhankelijke instantie voor de bescherming, de bevordering en het toezicht van artikel 33.2 van het VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap. Lees meer.