Discriminerende profilering door ordediensten is een onrechtmatig selectiemechanisme om bepaalde bevolkingsgroepen te controleren en in de gaten te houden, die meer bij misdaden betrokken zouden zijn dan andere. De aanpak om via identiteitscontroles de openbare orde te garanderen, roept vragen op. Hoewel selectiemechanismen deel uitmaken van het dagelijkse praktische politiewerk, kunnen sommige ervan problematisch zijn door de achterliggende motivering en door hun impact op het bredere imago van de politie in ruimere zin.

We moeten ons vragen stellen bij het signaal dat de politiediensten hiermee geven aan de bevolking en aan bepaalde groepen die er deel van uitmaken. Wordt de keuze om een identiteitscontrole uit te voeren - wat steevast voor spanningen zorgt tussen de politie en de burgers - overgelaten aan de individuele inschatting van de politieambtenaar of is ze onderdeel van een mechanisme dat mogelijks tot discriminerende praktijken leidt?

Samenwerking

Dit was het opzet van het door Unia gefinancierde actieonderzoek dat werd uitgevoerd in de politiezone Brussel Noord (PolBruNo) samen met de politie en het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC).

Het onderzoek heeft twee centrale doelstellingen:

• op basis van een aantal concrete gevallen van problematische selectiviteit nadenken over de individuele en collectieve praktijken van politieagenten;
• de organisatie en werking van de politiezone rond selectiemechanismes in vraag stellen.

Aanbevelingen van Unia

Het project levert ook een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond dit onderwerp en laat toe om conclusies te trekken en aanbevelingen te formuleren die ook nuttig kunnen zijn voor andere politiezones. Onze 'position paper' richt zich tot experten en leidinggevenden binnen de politieorganisatie en tot onderzoekers en organisaties die werk willen maken van een betere band tussen politie en bevolking:

• we kaderen de controleproblematiek die aan de basis van dit onderzoek lag;
• we lichten het specifieke karakter van de politiezone PolBruNo toe, wat de uitvoering van het project enigszins heeft vergemakkelijkt; 
• we brengen de interessantste resultaten in kaart en bepalen de meerwaarde;
• we belichten de aanbevelingen van Unia, dat als opdracht heeft om discriminatie te bestrijden en gelijke kansen te bevorderen.

Voorstelling onderzoeksresultaten op 2 juli 2020

Op 2 juli 2020 presenteerden Unia, de politiezone Brussel Noord (PolBruNo) en het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) de resultaten van het onderzoek tijdens een webinar. De doelgroep voor dit webinar waren politiemensen, middenveldorganisaties, magistraten, advocaten, de Algemene Directie Vreemdelingenzaken en de academische wereld.

Je kan op deze pagina de opname van het webinar herbekijken, of de afzonderlijke PowerPoints downloaden:

• Een actieonderzoek naar problematische praktijken en/of mechanismen van politieselectiviteit (Unia)
• Een problematisch mechanisme van politieselectiviteit en de actie (onderzoekers Sarah Van Praet en Carrol Tange)
• De handelswijze van de politionele selectiviteit onder de loep (Politiezone Brussel-Noord)
• Mechanisme van politionele selectiviteit (Politiezone Brussel Noord)