Pijnpunten

Toezicht op de naleving van de antidiscriminatiewetgeving is bij uitstek een taak voor de overheid. De grootste pijnpunten van het nieuwe systeem zijn dan ook het gebrek aan engagement van de overheid en de transparantie.

Vlaams minister van Werk Philippe Muyters kwam met de werkgevers overeen om praktijktesten in te voeren en voorziet hier financiering voor. Het is vreemd dat er een aparte organisatie komt om controles op discriminatie uit te voeren, terwijl Vlaanderen zelf over een inspectie beschikt. Waarom kan die de controles niet uitoefenen? Via zijn inspectiediensten kan de minister van Werk nog steeds gepast reageren. Dit kan door bedrijven die ingaan op discriminatoire vragen een verwittiging te geven, ze te verplichten om preventiemaatregelen te nemen, een administratieve geldboete op te leggen,… Unia gaat ermee akkoord om pas bij herhaling over te gaan tot zwaardere sancties zoals bijv. de (tijdelijke) intrekking van de erkenning.

Ook de doorstroming van informatie over de praktijktesten volstaat niet. In het huidige systeem werd afgesproken dat de werkgeversfederatie pas na drie opeenvolgende vaststellingen van een inbreuk tegen de antidiscriminatiewetgeving, informatie zal meedelen met de Vlaamse Sociaalrechtelijke inspectie. Er zijn echter geen garanties dat bedrijven na een eerste overtreding extra getest zullen worden door de werkgeversfederatie, terwijl inspectiediensten wél op deze manier werken. 

Historische kans

De resolutie van het Vlaams parlement over discriminatie op de arbeidsmarkt vroeg aan de Vlaamse regering om de sociale partners op te roepen om een systeem van zelfregulering uit te werken. De vakbonden werden echter niet betrokken bij de uitwerking van het systeem. De minister komt dus niet via sociale dialoog tot een evenwichtige regeling. 

De resultaten van het rapport van het Minderhedenforum leidden twee jaar geleden tot felle discussies over hoe discriminatie in deze sector bestreden kon worden. Twee op de drie bedrijven bleek te discrimineren op vraag van klanten. Het draagvlak voor praktijktesten door de overheid was nog nooit zo groot. Discriminatie aanpakken is een belangrijke taak voor de overheid. Dit geldt in het bijzonder voor de dienstenchequesector, waar werknemers van buitenlandse herkomst oververtegenwoordigd zijn. Het gaat bovendien om heel precaire jobs waar er een reëel risico bestaat om minder uren te kunnen werken omwille van discriminatie door sommige klanten. 

De Vlaamse regering mist hier dus een historische kans om daadwerkelijk discriminatie in de dienstenchequesector aan te pakken.