Geïnterneerde mensen krijgen onvoldoende zorg in de Belgische gevangenissen volgens de Raad van Europa
Het Comité van Ministers van de Raad van Europa heeft tijdens zijn vergadering van 19-21 september 2023 vastgesteld dat België onvoldoende vooruitgang boekt in verband met de zorgmogelijkheden voor geïnterneerde mensen die verblijven in Belgische gevangenissen. Daarmee volgt het de tussenkomst van Unia, het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM) en de Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen (CTRG).
Conclusies van het Comité van Ministers van de Raad van Europa
Het Comité wijst onder meer op de nood aan een structurele oplossing voor het gevangenisverblijf in onaangepaste omstandigheden. Het vraagt ons land om plaatsen te voorzien voor geïnterneerde mensen in het reguliere zorgcircuit. Het Comité uit ook zijn bezorgdheden over de stijging van het aantal geïnterneerde mensen in de gevangenissen. De eerste 6 maanden van 2023 waren er dagelijks gemiddeld 886.
Als België tegen de volgende evaluatie in december 2024 onvoldoende vooruitgang boekt op deze vlakken zal het Comité een interimresolutie voorbereiden om maatregelen op te leggen. Ook Unia, FIRM en CTRG vroegen zo’n tussentijdse resolutie.
Onvoldoende zorg voor geïnterneerde mensen in Belgische gevangenissen: een tijdslijn
- 2012: het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) veroordeelt België in het arrest L.B. omwille van het langdurige verblijf van geïnterneerde mensen in psychiatrische afdelingen van gevangenissen zonder gepaste zorg.
- 2016: het Europees Hof neemt een pilootarrest aan omdat de schendingen in het Belgische interneringssysteem aanhouden. België krijgt 2 jaar om het aantal geïnterneerde mensen met een psychische problematiek zonder aangepaste begeleiding in psychiatrische afdelingen van de gevangenissen te verminderen.
- 2018: de termijn van 2 jaar verstrijkt zonder dat de situatie wordt rechtgezet. Daarop volgen nieuwe veroordelingen van België.
- 23 juni 2023: de Belgische overheid legt een nieuw actieplan voor aan het Comité van Ministers van de Raad van Europa (dat instaat voor de opvolging van de veroordelingen). Het moet de situatie verbeteren van geïnterneerde mensen die zonder aangepaste begeleiding in psychiatrische afdelingen van de gevangenissen verblijven.
- 31 juli 2023: FIRM, CTRG en Unia (vanuit haar rol als monitoringmechanisme voor het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap) schrijven een gezamenlijke communicatie aan het Comité omdat er onvoldoende vooruitgang wordt geboekt op verschillende vlakken:
Het aantal geïnterneerde mensen in de gevangenis zit de laatste jaren opnieuw in stijgende lijn.
Er zijn onvoldoende kwalitatieve psychiatrisch deskundigenonderzoeken.
Er is geen vlot zorgtraject, met voldoende voorzieningen die geïnterneerde mensen een aangepaste behandeling kunnen bieden.
- 19 tot 21 september 2023: het Comité komt samen en volgt in zijn beslissing veel van de aanbevelingen van Unia, FIRM en CTRG.
Vergelijkbare artikels
Internering in België, een ticket naar de gevangenis of naar zorg?
Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Personen met een Handicap en de Dag van de Mensenrechten schetst Unia het interneringstraject in België. Ze doet dat in een rapport dat de complexiteit ervan stap voor stap belicht.
Meer zorg voor geïnterneerden in de gevangenis? Zorg liever voor een andere maatschappijvisie
De federale regering wil investeren in zorg voor geïnterneerden in de gevangenis. Unia herinnert eraan dat deze investering het verblijf in de psychiatrische afdelingen van gevangenissen in geen geval legitimeert. Deze verblijfplaatsen druisen namelijk in tegen de doelstelling van re-integratie van personen met een psychische stoornis en/of een verstandelijke beperking.
Nieuwe samenwerkingen rond gevangeniswezen en seksuele gezondheid
Unia ondertekende een samenwerkingsakkoord met twee nieuwe partners: de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen (CTRG) en Sensoa.
Psychiatrische afdelingen in gevangenissen: wetsvoorstellen in strijd met de grondrechten
Unia roept de Belgische autoriteiten op om hun verplichtingen na te komen door geïnterneerden die momenteel in de gevangenis zitten, over te brengen naar passende zorgfaciliteiten. Unia verwerpt de wetsontwerpen die gericht zijn op de legalisering van psychiatrische afdelingen in gevangenissen. Dat zijn immers- volgens het Europees Verdrag tot de bescherming van de rechten van de mens - illegale verblijfplaatsen.