Carnaval en de grenzen van de vrijheid van expressie
De carnavalsoptochten en volksfeesten staan (vaak) bol van stereotiepe voorstellingen van (vaak) minderheden. De bedoeling van dit rapport is de kwestie van de vrijheid van expressie te objectiveren en los te maken van de vaak hoog oplaaiende emoties en de ingenomen patstellingen.
In België bestaat een zeer lange traditie van carnavalsoptochten en andere volksfeesten. Carnavalsoptochten, en andere volksfeesten, worden vaak gekenmerkt door hun bijtende spot en nietsontziende satire. Carnaval staat gelijk aan anarchie: alle remmen lijken los en gedurende enkele dagen mag op een bepaalde plaats met alles en iedereen gelachen worden.
Unia ontvangt jaarlijks meldingen die gerelateerd kunnen worden aan de carnavalsoptochten en andere volksfeesten.
- Aan de ene kant voelen burgers zich gekwetst door de stereotiepe en weinig respectvolle voorstellingen van (vaak) minderheden en de, naar hun aanvoelen, grensoverschrijdende gedragingen.
- Aan de andere kant begrijpen burgers niet waarom lokale volkse tradities, met een lange voorgeschiedenis, en verankerd in het sociale weefsel, plots in vraag worden gesteld door “derden” en ineens zo gevoelig liggen bij bepaalde minderheden.
Omdat vaak dezelfde vragen en bekommernissen terugkomen in die meldingen, rijpte bij Unia het idee om een rapport uit te werken waarin dieper wordt ingegaan op zowel het sociologische-historische kader van carnaval als op de (wettelijke) grenzen van de vrijheid van expressie in België.
Vergelijkbare publicaties
COVID-19: een test voor de mensenrechten - tweede rapport (2021)
Unia volgt de aanpak van de coronapandemie op de voet. Die aanpak heeft immers nauwe banden met de antidiscriminatiewetgeving, de bescherming van minderheden, de inclusie van iedereen en dus ook de meest kwetsbaren onder ons en uiteraard de toegang tot en de daadwerkelijke uitoefening van mensenrechten voor iedereen. Het is vanuit deze invalshoek dat wij, als nationale mensenrechteninstelling en gelijkheidsorgaan, een tweede editie van het rapport ‘COVID-19: een test voor de mensenrechten’ (november 2021) publiceren.
Jaarverslag 2020: kwetsbare mensenrechten in crisistijden
Ook in een buitengewoon jaar zette Unia zich in voor mensenrechten en gelijkheid. De coronapandemie werkte als een vergrootglas. Wie zich al in een kwetsbare positie bevond, werd vaak het eerst of het hardst getroffen door Covid-19 of de maatregelen.
Jaarverslag 2017: Stilstand is geen optie
2017 was een rumoerig jaar. De debatten rond de thema’s van Unia waren levendig, maar zorgden ook voor vooruitgang in de strijd tegen discriminatie. Zo werd in Brussel in 2017 een ordonnantie goedgekeurd die praktijktesten tegen arbeidsdiscriminatie toelaat. De federale regering volgde, iets voorzichtiger, begin 2018.
Evaluatie van de Antidiscriminatie- en Antiracismewet (2017 en 2022)
Unia bereidde met betrekking tot de Antidiscriminatie- en Antiracismewet een eigen evaluatieverslag voor. Dat gebeurde op basis van eigen praktijkervaring, gekende nationale rechtspraak en algemene expertise op het gebied van discriminatiebestrijding.