Verkiezingen 2024: een stem voor iedereen?
1 op 6 personen. Dat is het percentage Belgen dat niet, blanco of ongeldig stemde tijdens de verkiezingen van 2019. 1,3 miljoen mensen dus. Hoewel de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens ons eraan herinnert dat het stemrecht een fundamenteel mensenrecht is, wordt dit recht niet op dezelfde manier uitgeoefend door iedereen. Daarom ontwikkelde Unia de infofiche 'Een stem voor iedereen in 2024?'.
Iedereen naar de stembus in 2024
In juni en oktober 2024 zullen alle burgers worden opgeroepen om deel te nemen aan nieuwe verkiezingen die het politieke landschap van ons land en zijn deelentiteiten zullen hertekenen. Unia hoopt dat alle stemmen gehoord zullen worden. Ook die van mensen die extra obstakels ondervinden bij het uitoefenen van hun stemrecht. Want iedereen is nodig voor een gezonde democratie.
Op naar een meer gelijke verkiezingsdeelname
Meerdere redenen kunnen verklaren waarom personen niet deelnemen aan verkiezingen. Naast de praktische belemmeringen en structurele barrières om te gaan stemmen, zit er vaak een keuze achter dit fenomeen dat verband houdt met een afwijzing van de politiek. In ieder geval is niet-deelname grotendeels verbonden met onderliggende sociale factoren.
Unia verdedigt gelijkheid en strijdt tegen discriminatie op basis van beschermde criteria zoals handicap, leeftijd, nationaliteit, enz. Aangezien de verkiezingsdeelname varieert op basis van verschillende van deze criteria, is deze ongelijk. Voor Unia betekent dit een risico voor onze democratie.
Een grote uitdaging: de meest kwetsbare groepen naar de stembus krijgen
“De meest achtergestelde burgers overtuigen om deel te nemen aan verkiezingen is een van de belangrijkste uitdagingen voor een democratie. Ze hebben de neiging om zichzelf van het verkiezingsspel uit te sluiten. Dat heeft directe gevolgen voor de goede vertegenwoordiging van hun belangen en hun realiteit in de politieke beslissingen die door de verkozen organen zullen worden genomen.”
Jean-Benoît Pilet is Professor politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit van Brussel. Hij is één van de auteurs van de analyse van het electorale absenteïsme ‘Een democratie zonder kiezer?’, gepubliceerd op 13 oktober 2021 door de VUB en ULB. Unia baseerde zich op deze belangrijke analyse om de verkiezingsfiche ‘Een stem voor iedereen’ op te stellen.
Ontdek de fiche ‘Een stem voor iedereen’ (pdf)
Unia herinnert eraan dat er een maatschappelijke verantwoordelijkheid bestaat, naast de individuele verantwoordelijkheid, om de deelname aan de stemming van elk individu mogelijk te maken. Er is nog tijd om actie te ondernemen vóór de volgende verkiezingen.
Voor meer informatie
Je vindt aanbevelingen en aanvullende informatie in de volgende bronnen:
- Het rapport ‘Democratie zonder kiezers? Analyse van het electorale absenteïsme’ van de ULB et de VUB
- De website ‘Kies Gelijke Kansen’ van Unia, vol goede praktijken op het gebied van burgerparticipatie op lokaal niveau
- Het rapport van LEVL over lokale projecten ter versterking van het burgerschap van en voor personen van buitenlandse origine
- De website van de Vlaamse Jeugdraad over jeugdparticipatie en democratie
Zie ook
- Wet van 28 maart 2023 ‘houdende diverse wijzigingen inzake verkiezingen’ ondermijnt de uitoefening van het stemrecht voor personen met een handicap
- Unia is klaar voor de verkiezingen van 2024
- Stemmen is een recht, geen voorrecht
- Aanbevelingen voor gelijkheid, bestrijding van discriminatie en mensenrechten voor de verkiezingen van 2024
- Aanbevelingen voor het wettelijk kader rond antidiscriminatie voor de verkiezingen van 2024
Vergelijkbare publicaties
Jaarverslag 2020: kwetsbare mensenrechten in crisistijden
Ook in een buitengewoon jaar zette Unia zich in voor mensenrechten en gelijkheid. De coronapandemie werkte als een vergrootglas. Wie zich al in een kwetsbare positie bevond, werd vaak het eerst of het hardst getroffen door Covid-19 of de maatregelen.
Jaarverslag 2017: Stilstand is geen optie
2017 was een rumoerig jaar. De debatten rond de thema’s van Unia waren levendig, maar zorgden ook voor vooruitgang in de strijd tegen discriminatie. Zo werd in Brussel in 2017 een ordonnantie goedgekeurd die praktijktesten tegen arbeidsdiscriminatie toelaat. De federale regering volgde, iets voorzichtiger, begin 2018.
Evaluatie van de Antidiscriminatie- en Antiracismewet (2017 en 2022)
Unia bereidde met betrekking tot de Antidiscriminatie- en Antiracismewet een eigen evaluatieverslag voor. Dat gebeurde op basis van eigen praktijkervaring, gekende nationale rechtspraak en algemene expertise op het gebied van discriminatiebestrijding.
Vlaams Gelijkekansendecreet: evaluatie (2021)
Unia evalueerde in 2020 het Vlaams Gelijkekansendecreet op basis van casuïstiek met de criteria waarvoor we bevoegd zijn en de gerechtelijke procedures die we kennen.