Oproepen tot haat op de radio: Raad van State bevestigt sanctie tegen RTBF
De Raad van State heeft het beroep van de RTBF verworpen. De Franstalige openbare omroep betwistte de sanctie die de Conseil Supérieur de l’Audiovisuel (CSA) haar had opgelegd. Die sanctie kwam er nadat presentator Alain Simons op de radio Vivacité Charleroi uitspraken deed die aanzetten tot haat. Unia en de CSA zijn tevreden met deze beslissing van de Raad van State.
De beslissing van de Raad van State verduidelijkt de toepassing van het audiovisuele recht rond het aanzetten tot haat en discriminatie. Een goede zaak, vinden de CSA en Unia. “Wanneer het gaat over het haatboodschappen, worden er vaak ook vragen over de vrijheid van meningsuiting gesteld”, zegt Patrick Charlier, directeur van Unia. “We zoeken vanuit Unia telkens de meest geschikte reactie om op haatboodschappen te reageren: van een morele veroordeling tot een gerechtelijke sanctie. Om de vrijheid van meningsuiting te vrijwaren, is het voor Unia altijd al essentieel geweest dat de ‘bijzondere opzet’ bij haatboodschappen bewezen wordt. De beslissing van de CSA, die bevestigd werd door de uitspraak van de Raad van State, biedt nu een extra mogelijkheid.”
Over welke uitlatingen gaat het?
Op 26 november 2016 waarschuwde de presentator luisteraars van Vivacité Charleroi om “de aanwezigheid van sluipende zigeuners” in de gaten te houden, de deuren goed te sluiten en voorzorgsmaatregelen te nemen als ze “steelbare spullen” in hun huis hadden. Daarna regende het klachten bij de CSA. Ook Unia contacteerde de regulator.
Na een onderzoek door het Collège d’autorisation et de controle (CAC) van de CSA, veroordeelde de CSA de RTBF tot het uitsturen van een persbericht. De RTBF moest daarin het publiek informeren dat ze uitlatingen had uitgezonden die aanzetten tot haat of discriminatie, wat in strijd is met het decreet rond audiovisuele mediadiensten.
De RTBF publiceerde het persbericht, maar vocht daarna de beslissing van de CSA aan bij de Raad van State. De RTBF vond dat de presentator niet “van plan” was geweest om “te discrimineren”, en dat de sanctie dus onevenredig was met het oog op de vrijheid van meningsuiting.
Unia diende een verzoek tot interventie in deze zaak in: dat werd door de Raad van State gunstig onthaald, zodat Unia het argument van de CSA kon versterken.
Verantwoordelijkheid van de media verduidelijkt
De Raad van State meent dat de CSA bevoegd was om de RTBF te straffen, omdat het decreet rond audiovisuele mediadiensten de CAC de specifieke bevoegdheid geeft om sancties op te leggen bij haatboodschappen in de audiovisuele media die aanzetten tot haat of discriminatie. Op die basis heeft de CSA ook gehandeld. Ook al kunnen dit soort uitlatingen ook onder het toepassingsgebied van de federale Antiracismewet vallen, dat mag volgens de Raad van State de CSA niet beletten om zelfstandig op te treden, zonder rekening te moeten houden met de verschillende toepassingsvoorwaarden van die wet.
Anders dan in de Antiracismewet bepaalt het decreet rond audiovisuele mediadiensten een “redactionele aansprakelijkheid”. Die aansprakelijkheid houdt niet noodzakelijk een burgerlijke of strafrechtelijke aansprakelijkheid in. Met andere woorden: de CSA straft niet de presentator Alain Simons, maar de verantwoordelijke uitgever en dus de RTBF. Het is niet nodig om te bewijzen dat de auteur van de haatboodschappen “de intentie had om te discrimineren” om de verantwoordelijkheid van die uitgever te impliceren. De RTBF heeft hierbij dus een “objectieve aansprakelijkheid”, want de RTBF is als uitgever onderworpen aan het decreet rond audiovisuele mediadiensten.
Meer info:
Vergelijkbare artikels
Eerste Belgische veroordeling van online haatzaaiende memes
Een vrouw die racistische en antisemitische video's en memes op sociale media plaatste, is veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden met uitstel voor een periode van drie jaar en een geldboete van 320 euro. Het is de eerste keer in België dat haatzaaiende memes veroordeeld worden. Deze beslissing is dan ook een belangrijk precedent in de strijd tegen onlinehaat.
Hatespeech op sociale media tegen Cécile Djunga veroordeeld
De correctionele rechtbank van Brussel heeft de internetgebruiker veroordeeld die een haatdragende boodschap publiceerde tegen Cécile Djunga, presentatrice bij de RTBF. Unia is verheugd: de rechtspraak herinnert ons eraan dat niet alles is toegestaan op sociale media.
Rechter veroordeelt voetbalsupporter wegens uitingen van antisemitisme
Antisemitische uitspraken op Facebook over een nakende voetbalmatch zijn door de Antwerpse correctionele rechtbank veroordeeld als het verspreiden van denkbeelden gegrond op ras-superioriteit of rassenhaat en het aanzetten tot haat of geweld.
Identitaires Ardenne: twee beheerders krijgen zes maanden celstraf zonder uitstel
Het hof van beroep van Luik heeft op 30 juni 2021 de uitspraak bevestigd die in eerste aanleg was gedaan door de correctionele rechtbank van Neufchâteau in een zaak van online hatespeech. De twee beheerders van de Facebookpagina ‘Identitaires Ardenne’ werden schuldig bevonden aan het aanzetten tot haat en geweld.