De focus van de voorbije jaren (handicap in 2009, seksuele geaardheid in 2010, vrijheid van meningsuiting in 2011) was telkens geworteld in de dossiers en meldingen die het Centrum ontvangt, en in de rechtspraak waaraan het zijn standpunt kon toetsen. Voor het criterium ‘leeftijd’ is dat minder vanzelfsprekend: het individuele recht op niet-discriminatie botst al vaker tegen het collectieve belang van een maatschappij die sinds jaar en dag volgens verschillende leeftijdscategorieën geordend is.

We zullen zien dat leeftijdsdiscriminatie door nationale en Europese rechters minder consequent bestraft wordt dan bijvoorbeeld discriminatie op basis van een handicap. Als maatschappij beschouwen we ‘leeftijd’ nog vaak als een objectief en rechtvaardig criterium waarop men een onderscheid mag maken. Het Centrum zelf worstelt soms met de spanning tussen de Antidiscriminatiewet en andere wetten of regels die bepaalde leeftijdscategorieën willen beschermen – een spanning die vragen oproept die we niet altijd kunnen beantwoorden. Daarom laten we in het openingshoofdstuk van dit jaarverslag vaker dan voorheen externe auteurs de pen voeren.

Wat biedt het jaarverslag daarnaast?

De meldingen van discriminatie anno 2012 bevestigen de tendensen van de voorbije jaren. Racisme blijft de discriminatiegrond waarvoor het Centrum het vaakst wordt aangesproken, terwijl ook het aantal meldingen van discriminatie vanwege een handicap blijft stijgen, net als die over discriminatie bij de toegang tot goederen en diensten. Voor een volledig beeld en nadere uitleg verwijzen we naar hoofdstuk 2 (‘Cijfers’).

De klassieke thematische dossiers over werk, onderwijs en huisvesting vullen we dit jaar aan met een dossier over seksuele geaardheid en één over handicap. In het eerste van die twee dossiers bekijkt het Centrum de afgelegde weg, twee jaar na zijn Focus over seksuele geaardheid (‘Jaarverslag Discriminatie/Diversiteit 2010’). In de zomer van 2012 werd België opgeschud door extreme gevallen van homofoob geweld, waarbij twee mensen zelfs het leven lieten. Het Centrum analyseert het homofobe geweld en reikt werkpistes aan. Begin 2013 hebben de verschillende regeringen in ons land een gemeenschappelijk actieplan tegen homofoob en transfoob geweld gelanceerd: het begin van een werk van lange adem.

In 2011 is het Centrum aangeduid als onafhankelijk opvolgingsorgaan van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap, dat ons land in 2009 ratificeerde. Het thematische dossier over handicap beschrijft enkele voorstellen van het Centrum die de hindernissen verwijderen die personen met een handicap beletten om op voet van gelijkheid deel te nemen aan de maatschappij. We breken ook een lans voor inclusief onderwijs: volgens het VN-Verdrag heeft elk kind daar recht op. Wat het aantal kinderen betreft die ondanks een beperking in het ‘gewoon’ onderwijs terechtkunnen, vinden we België helaas onderaan de Europese rangschikking terug.

Ook in 2012 werkte het Centrum nauw samen met gewesten en gemeenschappen, zodat slachtoffers van discriminatie in heel het land steun en bescherming krijgen zonder zich het hoofd te hoeven breken over de vraag of iets federale dan wel gewest- of gemeenschapsmaterie is. Zo stond het Centrum de Vlaamse Meldpunten Discriminatie bij in de behandeling van meldingen en het opzetten van informatiecampagnes. Aan Franstalige kant werden de samenwerkingsprotocols ook voortgezet en werd het gemeentelijke netwerk verstevigd. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober stuurde het Centrum een open brief aan alle mandatarissen om hen aan te sporen oog te hebben voor diversiteit in hun gemeente en om hun onze expertise aan te bieden.

Je kan de digitale versie van het 'Jaarverslag Discriminatie/Diversiteit' op deze pagina downloaden. Wij wensen je veel leesplezier toe.

Edouard Delruelle, adjunct-directeur
Jozef De Witte, directeur