Inclusief onderwijs als mensenrecht

Elke leerling heeft recht op kwaliteitsvol onderwijs. Inclusief onderwijs is de sleutel om dit recht te bereiken, zodat elke leerling op gelijke voet met andere leerlingen naar school kan gaan.

Het recht op inclusief onderwijs werd vastgelegd in verschillende mensenrechtenverdragen en internationale doelstellingen, zoals:

• Artikel 24 van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. België heeft deze juridisch bindende internationale overeenkomst ondertekend. Dat betekent dat België het recht op inclusief onderwijs dan ook moet respecteren, beschermen en realiseren.  
• De 17 ontwikkelingsdoelstellingen die door de wereldleiders zijn aangenomen om de grote ongelijkheden in de wereld tegen 2030 aan te pakken. Inclusief, kwaliteitsvol onderwijs is één van die doelstellingen.
• Kurt Willems, professor onderwijsrecht aan de KULeuven legt  in een video uit waarom inclusief onderwijs een mensenrecht is en wat dit impliceert voor het onderwijsbeleid en voor de scholen. Bekijk deze video op onze pagina Trainingsmateriaal inclusief onderwijs IE+ die we ontwikkelden in het kader van een Europees project. 

Inclusief onderwijs als springplank naar een inclusieve samenleving

Een school waar iedereen zich thuis voelt, is een belangrijke stap naar een samenleving waar iedereen meetelt. Doordat kinderen samen les volgen op inclusieve scholen, zullen ze het ook in hun latere leven normaal vinden om met elkaar om te gaan. En zo ontstaat een samenleving die gebaseerd is op verdraagzaamheid, inclusie en sociale rechtvaardigheid.

Inclusief onderwijs voorkomt ook dat bepaalde leerlingen, zoals leerlingen met een handicap, uitgesloten worden. Want uit onderzoek blijkt dat les volgen in een apart schoolsysteem de sociale inclusie van leerlingen met een handicap in de weg staat. En dat zowel tijdens de schoolloopbaan als erna.[1]  

Inclusief onderwijs is tot slot voor veel leerlingen een onmisbare stap om onafhankelijker te worden, betere sociale vaardigheden te ontwikkelen en meer mogelijkheden te krijgen om deel te nemen aan de economie en de samenleving als geheel.    

Bekijk op onze webpagina Trainingsmateriaal inclusief onderwijs ons interview met een leerling die vertelt over hoe hij zijn inclusief traject op school ervaart. 

Inclusief onderwijs als kwaliteitsvol onderwijs voor iedereen

Inclusie betekent kwaliteitsvol onderwijs voor iedereen. Want bij inclusief onderwijs wordt het onderwijs voor alle leerlingen verbeterd. En dit ongeacht hun handicap, migratieachtergrond, taalachterstand, sociaaleconomische status, enz.

Hoe dat gebeurt? Door het onderwijs meer persoonsgericht te maken. Een inclusief onderwijssysteem gaat namelijk uit van diversiteit. Het (h)erkent de talenten van alle leerlingen en bouwt erop voort, om zo effectief aan hun individuele leerbehoeften te beantwoorden. Een inclusief onderwijssysteem verbetert zo de leerresultaten van alle leerlingen.[2]

Onderzoek wijst ook uit dat wanneer leerlingen met verschillende onderwijsbehoeften samen leren, alle leerlingen een betere schoolse en sociale ontwikkeling doormaken en ook na de school meer succeservaringen kennen.[3]

[1] European Agency for Special Needs and Inclusive Education, Evidence of the Link Between Inclusive Education and Social Inclusion: Final Summary Report (S. Symeonidou, ed.), Odense, Denmark, 2018, p. 6.

[2] Standpunt van het European Agency for Special Needs and Inclusive Education (Agency over inclusieve onderwijssystemen), https://www.european-agency.org/sites/default/files/PositionPaper-NL.pdf. Het standpunt kwam tot stand op basis van langdurig overleg met alle 31 lidstaten van de Agency, waaronder België.

[3] Research Support for Inclusive Education and SWIFT, Schoolwide Integrated Framework for Transformation, 2017.