Vlaams regeerakkoord: nog veel vragen zonder duidelijke antwoorden
Unia heeft een eerste analyse gemaakt van het Vlaams regeerakkoord. Lees hier wat ons alvast opviel.
Recht op redelijke aanpassingen
De nieuw Vlaamse regering kondigt aan dat er een begeleidingsdecreet zal komen in de plaats van het M-decreet. Unia maakt zich grote zorgen over dit voornemen. Het nieuwe decreet wordt ingevuld met de slogan: ‘buitengewoon onderwijs indien nodig, inclusief onderwijs indien mogelijk’. Het Vlaams Gelijkekansendecreet en het VN-Verdrag voor personen met een handicap blijven gelden in Vlaanderen. Het recht op redelijke aanpassingen voor alle leerlingen in het onderwijs blijft dus van kracht. Dat betekent ook dat het Vlaamse onderwijs progressief moet evolueren naar één, inclusief systeem. We kijken uit naar de strategie van de Vlaamse Regering om dit doel te bereiken.
Het standstill-principe is van toepassing op het recht op inclusief onderwijs: er mogen geen stappen achteruit worden gezet in de overgang naar inclusief onderwijs. Toch zal dit regeerakkoord enkele rechten van leerlingen met specifieke zorgnoden en hun ouders inperken. We gaan ervan uit dat de beslissing om het M-decreet op te bergen ernstige vragen zal oproepen bij het VN-comité.
Aanpak arbeidsdiscriminatie
De vorige Vlaamse regering en het parlement namen discriminatie op de arbeidsmarkt ter harte: in de dienstenchequesector, binnen de sectorconvenants en via het actieplan voor arbeidsgerelateerde discriminatie. Het regeerakkoord zegt nu ‘kordaat’ te willen reageren op discriminatie op de arbeidsvloer, en kijkt naar de Afdeling Toezicht en Handhaving (die nu de ‘Vlaamse Sociale Inspectie’ heet) om er de loep op te leggen. We juichen dit toe en vragen ons af welke concrete stappen er gezet zullen worden. De inspectie krijgt echter geen bevoegdheid om praktijktesten uit te voeren. Terloops is er sprake van ondersteuning voor ondernemingen die rond diversiteit willen werken. We lezen nergens een concreet voornemen om ondersteuning voor echte diversiteitsplannen uit te bouwen, terwijl die nood wel degelijk leeft op het terrein.
Horizontaal beleid
Het regeerakkoord stelt terecht dat gelijke kansen ‘een taak is van alle beleidsdomeinen’. Dat is ook wat het Vlaamse Gelijkekansendecreet voorschrijft: alle beleidsdomeinen moeten acties uitwerken rond gelijke kansen. Om dat zogenaamd ‘Horizontaal Gelijkekansenbeleid’ een echte meerwaarde te laten zijn, moeten de verschillende beleidsdomeinen ook echt samenwerken, zoals Unia aanbeveelt. Helaas zien we daar maar weinig voornemens toe. Zonder die plannen riskeert het gelijkekansenbeleidsplan om meer een inventaris van acties te blijven, zonder dat dit resulteert in beter beleid.
Stem laten horen
Over het Integratie- en Inburgeringsbeleid is al veel gezegd de voorbije dagen. De nieuwe Vlaamse regering stelt dat het ‘toegangsticket tot de samenleving duurder wordt, maar eenmaal je binnen bent, krijg je alle rechten en wordt elke burger gelijk behandeld’. Maar hoe kan je garanderen dat iedereen gelijke kansen zal krijgen, als de instrumenten voor de bestrijding van discriminatie niet worden ingezet, en als het werk van de onafhankelijke instelling bevoegd voor gelijke kansen wordt bemoeilijkt?
Bovendien lezen we dat verschillende organisaties subsidies zullen verliezen, en dat het Minderhedenforum een samenwerkingsovereenkomst zal moeten afsluiten met de Vlaamse regering. Het Minderhedenforum was in het verleden vaak een belangrijke partner voor Unia en betekent voor veel lidorganisaties een belangrijke manier om de stem te laten horen van personen die dat niet op een andere manier kunnen. Als de Vlaamse regering iedereen een stem wil geven, ongeacht handicap, herkomst of leeftijd, dan moet het ook ruimte maken voor organisaties die vanuit die blik naar de samenleving kijken. Ook voor stemmen die kritisch zijn voor het beleid, moet de komende jaren plaats zijn.
Geld voor handicap
Het regeerakkoord kondigt een evaluatie aan van het ‘systeem van PVF’, de persoonsvolgende financiering. Dat plan roept bij Unia de volgende vragen op: welke tijdslijn zal men hanteren? Men spreekt van een ‘snelle en efficiënte’ evaluatie. Is dat haalbaar? Hoe zullen personen met een handicap zelf geconsulteerd worden bij die evaluatie? Een studie van het VAPH toonde aan dat 1.6 miljard euro nodig is om de wachtlijsten weg te werken, terwijl er nu slechts 270 miljoen euro voorzien is. Hoe zullen personen die deze legislatuur nog op de wachtlijst komen te staan, voorzien worden van een budget?
We sluiten deze analyse af met het laatste zinnetje uit het hoofdstuk Gelijke Kansen: ‘De Vlaamse Regering verwerpt racisme in al zijn vormen en treedt er consequent tegen op’. We onderschrijven deze doelstellingen maar vragen ons ook af welke concrete maatregelen de Vlaamse regering zal nemen tegen racisme.
Het regeerakkoord roept vragen op. Unia blijft bereid om samen te werken met alle partners bij de Vlaamse overheid en regering aan concrete en noodzakelijke acties tegen racisme en discriminatie.
Lees ook
Onze reactie op de plannen van de Vlaamse regering om de samenwerking met Unia te stoppen.
Vergelijkbare artikels
Eerste Brussels jaarverslag
Unia stelt het eerste jaarverslag voor dat volledig aan haar activiteiten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) is gewijd. De Brusselse dossiers vertegenwoordigden meer dan 20% van alle dossiers van Unia in 2022.
Onderzoek - zelf je origine definiëren bij gegevens over gelijkheid
Om discriminatie en ongelijkheid te bestrijden, zijn gegevens nodig over gelijkheid (equality data) en over de origine van mensen die deze discriminatie ondergaan. Zo kunnen we dergelijke discriminatie en ongelijkheid identificeren, acties opzetten en de impact van die acties evalueren. De studie wordt gefinancierd door de Cel Gelijke Kansen van de Federale Overheidsdienst Justitie.
Unia is klaar voor de verkiezingen van 2024
Denk je dat de verkiezingen in 2024 nog ver weg zijn? Niet voor Unia. Ons team finaliseerde in mei 74 aanbevelingen. Sinds kort gaan ze met dit memorandum langs bij politieke partijen, sociale partners en middenveldorganisaties.
Nieuwe wet biedt meer bescherming bij discriminatie
Op 22 juni 2023 keurde het federale parlement een wetsontwerp goed om de antidiscriminatiewetgeving te versterken. Unia werd daarbij geraadpleegd en juicht de wetswijziging toe.