Met de bevraging wilde Unia een beter zicht krijgen op de obstakels die personen met een handicap hinderen bij de uitoefening van hun rechten. De verzamelde informatie helpt om ons werk te oriënteren en levert ook input voor het parallelle rapport voor het VN-Comité voor de rechten van personen met een handicap in het kader van de tweede evaluatie van België.

De enquête peilde rond tien thema’s: onderwijs, werk, toegankelijkheid, de keuze van de woonplaats, de levensstandaard, de deelname aan het politieke en openbare leven, het leven vanuit relationeel, affectief en seksueel perspectief, de deelname aan cultuur en vrijetijdsbesteding, het respect voor de fysieke en psychische integriteit en het beeld dat mensen hebben van de handicap.

Unia stelt vast dat de meeste respondenten verklaren dat er de jongste jaren geen grote vooruitgang was en dat ze vertellen over de talloze moeilijkheden die ze ondervinden bij de uitoefening van hun rechten. Een fatsoenlijk leven kunnen leiden blijkt één van de grootste bekommernissen. De ondervraagden maken zich ook zorgen over het beeld dat de maatschappij heeft van hun handicap.

Geen inclusie zonder fatsoenlijk inkomen

“60% van de respondenten zegt dat hun handicap een fatsoenlijke levensstandaard in de weg staat”, stelt Els Keytsman, directeur van Unia. “Een fatsoenlijk levenspeil betekent correcte voeding, kleding en huisvesting”. De extra kosten, verbonden aan de handicap, zijn volgens de ondervraagden uitermate hoog. “En de uitkeringen die ze ontvangen, stellen hen alleen in staat om te overleven”.

De tewerkstellingsgraad bij personen met een handicap is erg laag in België. Bovendien vind je hen dikwijls terug in meer precaire jobs of deeltijdse banen. “Zonder correct levenspeil kunnen deze mensen niet leven waar ze willen en met wie ze willen”, zegt Keytsman. “Ze kunnen dan geen relaties aangaan met anderen of vrijetijdsactiviteiten hebben”.

Van stereotypen naar geweld

61% van de respondenten zegt in de consultatie dat de manier waarop anderen naar hun handicap kijken hen belemmert om het leven te leiden dat ze wensen. Op straat, op school, in de media, ook in het affectieve leven en seksleven gaat de handicap automatisch gepaard met een hele reeks clichés, uitingen van onbegrip, dingen waarop ze geen recht hebben en zelfs geweld. “Ze zijn het beu om neerbuigend te worden bekeken”, aldus Keytsman. “Ze willen een betere behandeling krijgen en willen niet worden gezien als een aparte groep”.

Overheid moet handelen

Deze zorgwekkende vaststellingen zijn voor Unia reden genoeg om aan de Belgische overheid te vragen om snel grote inspanningen te leveren opdat personen met een handicap ten volle de rechten zouden kunnen uitoefenen die zijn opgenomen in de VN-conventie over de rechten van personen met een handicap.

Wil je meer weten ?

Alle aanbevelingen en getuigenissen zijn te vinden in het rapport.

Enkele getuigenissen uit het rapport

“We moeten nog te veel medische dingen zelf bekostigen waardoor we genoodzaakt zijn om met afbetalingsplannen te werken. Het merendeel van de uitkering gaat naar medische niet vergoede kosten. Hierdoor komen we in de armoede terecht en moet ik iedere maand naar de voedselbank gaan. Een uitstapje kan er niet vanaf! Tof leven dat wij hebben! Soms wou ik dat ik er niet meer was!”

“Ik heb niet veel keuze, of ik woon met een partner samen, en heb geen inkomen, of ik woon bij familie en krijg geen inkomen, of ik woon alleen met een onacceptabel inkomen, waarmee ik alleen maar een klein slecht onderhouden appartement mee kan betalen.”

"Het ergste is dat ze mijn partner aanspreken in plaats van met mij te praten, het gaat slecht met mijn rug, mijn ruggengraat, mijn benen, maar mijn hersenen werken.”