Er zijn nog te weinig betrouwbare en gecentraliseerde statistieken over beschuldigingen van politiegeweld, er worden nog steeds mensen uitgewezen of gedeporteerd ondanks het risico op foltering en mishandeling en de zorg voor geïnterneerden toont structurele tekortkomingen. Dat zijn enkele vaststellingen van dit rapport.

'Improving equality data collection in Belgium' (IEDCB) is een Belgisch project dat gecofinancierd werd door het REC-programma (Rights, Equality and Citizenship) van de Europese Commissie. Unia voerde dit project uit in partnerschap met de Cel Gelijke Kansen (FOD Justitie). Het project wil de verzameling en ontwikkeling van equality data in België te verbeteren.

Hoeveel meldingen van discriminatie kreeg Unia in 2020? Wat was de impact van de coronacrisis op onze werking? Hoeveel dossiers hebben we geopend? En over welke discriminatiecriteria en actiedomeinen?

Ook in een buitengewoon jaar zette Unia zich in voor mensenrechten en gelijkheid. De coronapandemie werkte als een vergrootglas. Wie zich al in een kwetsbare positie bevond, werd vaak het eerst of het hardst getroffen door Covid-19 of de maatregelen.

Unia verzamelde een reeks getuigenissen van werknemers bij de Brusselse brandweer, waarbij het duidelijk werd dat er zich een probleem stelde rond racisme en discriminatie en ook dat dit op een gebrekkige manier werd aangepakt. 

Wist je dat er in België geen wettelijke kader bestaat waardoor iemand die gecontroleerd wordt door de politie, mag weten waarom hij of zij gecontroleerd wordt? Dat het twaalf jaar duurde voordat een koninklijk besluit rond positieve acties op de werkvloer werd goedgekeurd voor de privésector, en dat dit nog steeds niet gebeurde voor de publieke sector? En dat België tijdens de conferentie van Durban (2001) zich engageerde om een interfederaal actieplan tegen racisme op te stellen, waarvan de uitwerking pas dit jaar (2021) werd aangevat?

Hoe kan het dat er een abnormaal laag aantal meldingen van discriminatiefeiten is bij de correctionele parketten, terwijl de meldingen bij Unia net blijven toenemen? Unia en de Koning Boudewijnstichting gaven samen de opdracht voor een wetenschappelijk onderzoek naar onderrapportering en seponering van discriminatiefeiten.

Hoewel terrorisme natuurlijk geen nieuw fenomeen is, zien we dat de aanslagen gepleegd in Europa sinds 2015 (met name in Frankrijk en België) onze samenleving veranderden. De aanslagen hebben bijgedragen tot polarisering, waarbij het de moslimgemeenschap is die afrekent met meer wantrouwen en haat.

Unia evalueerde in 2020 het Vlaams Gelijkekansendecreet op basis van casuïstiek met de criteria waarvoor we bevoegd zijn en de gerechtelijke procedures die we kennen. 

Op 26 mei 2016 nam de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA, een intergouvernementele organisatie) een nieuwe "werkdefinitie" van antisemitisme aan. Ze is niet juridisch bindend en bevat een reeks voorbeelden van wat als antisemitisme kan worden beschouwd.