Unia vindt het belangrijk dat het LGBTI+-middenveld hierbij veel inspraak krijgt. “In sommige Vlaamse steden bestaan al regenboogactieplannen; het loont zeker de moeite om inspiratie te putten uit die lokale plannen. In sommige steden en gemeenten in het zuiden van ons land zijn er netwerken om homofobie te bestrijden. De lokale besturen werken mee aan deze netwerken om zo meer specifieke acties te kunnen coördineren”. 

Na de schokkende moorden op Ihsane Jarfi en Jacques Kotnik lanceerden de diverse regeringen in ons land in februari 2013 een gemeenschappelijk actieplan tegen homofoob en transfoob geweld. Het plan had zes prioriteiten: meer onderzoek naar homo- en transfoob geweld, een verbeterde wetgeving, een verbeterde preventie, sensibilisering, uitbreiding van slachtofferhulp, en een efficiënt opvolgings- en vervolgingsbeleid bij politie en parket. Voor de periode 2018-2019 was er ook een Interfederaal Actieplan tegen discriminatie en geweld ten aanzien van LGBTI+-personen. "Het is zeker nodig om te evalueren wat de vroegere plannen hebben opgeleverd en in welke mate zij al dan niet een verschil hebben gemaakt".  

Meer haatmisdrijven vervolgen  

In de Kamer gaan stemmen op om artikel 150 van de Grondwet aan te passen om zo alle haatmisdrijven op dezelfde manier te kunnen vervolgen. Een initiatief in die zin is onmisbaar om homohaat beter aan te pakken. Nu worden veel haatmisdrijven niet vervolgd omdat ze voor assisen moeten worden behandeld, wat in de praktijk niet gebeurt. “De feitelijke straffeloosheid van homofobe persdelicten mag niet blijven duren. Het is niet uit te leggen waarom er geen vervolging plaatsvindt wanneer iemand op papier of via internet aanzet tot haat, geweld of discriminatie, gericht tegen holebi’s. Homofobe ideeën verspreiden zou strafbaar moeten worden gemaakt”.  

We moeten trouwens opmerken dat het meest gerapporteerde geweld 'verbaal geweld in de publieke ruimte' (beledigingen) is. Mondelinge beledigingen gelden niet als misdrijf wanneer ze worden geuit ten aanzien van gewone burgers.  

109 dossiers in 2020 

Er liepen in 2020 niet minder dan 406 meldingen over discriminatie wegens seksuele geaardheid binnen. Niet elke melding resulteert in het openen van een dossier; vorig jaar werden op basis van de meldingen 109 discriminatiedossiers wegens seksuele geaardheid geopend. Dat zijn er 18% minder dan in 2019 (toen er een recordaantal van 133 dossiers was). De cijfers blijven eerder stabiel in vergelijking met het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar (+1,3%). Bijna twee derde van de dossiers van 2020 gaat over feiten waarbij mannen werden geviseerd. 

In het voorbije jaar gingen de dossiers vooral over de samenleving (31), werk (27), media (24) en goederen en diensten (12). In 49 gevallen ging het om haatboodschappen in verband met seksuele geaardheid. En in 41 dossiers was er sprake van haatmisdrijven op grond van seksuele geaardheid.  

"De daling van het aantal dossiers mag vooral geen verkeerde indruk geven. Deze cijfers tonen maar een stukje van de werkelijkheid", stelt Els Keytsman. "Om diverse redenen worden heel wat feiten van homofobie en antihomoseksueel geweld niet aangegeven of gemeld. Wij roepen LGBTI+-personen op om zulke feiten zeker te melden. Dat kan bij de politie, bij Unia, bij diverse LGBTI+-organisaties en ook soms bij meldpunten van steden of gemeenten. Zware misdrijven zijn uiteraard altijd aan te geven bij de politie. Elke melding helpt om het beleid rond seksuele geaardheid en homofobe daden te verbeteren. Pas nadat het probleem van discriminatie en homofobie grondig in kaart is gebracht, kan er ook een doortastende aanpak komen". 

Unia staat slachtoffers van antihomoseksueel geweld bij met advies en stelt zich soms ook mee burgerlijke partij in zulke dossiers. We zien dat dossiers van antihomoseksueel geweld leiden tot veroordelingen: een geval van gaybashing in het Oost-Vlaamse Zele; feiten van zware agressie tegen een homokoppel in Leuven; en de veroordeling door de rechtbank van eerste aanleg van Charleroi in een zaak waarbij een 15-jarige homoseksuele jongen onmenselijk en vernederend was behandeld door zijn familie, de jongen had ook slagen gekregen en verwondingen opgelopen. 

Wedstrijd #geefme1minuut: filmpjes voor middelbare scholen! 

Unia doet meer dan meldingen behandelen en dossiers aanleggen in het kader van de strijd tegen homofobie. Er zijn ook samenwerkingsakkoorden met organisaties als çavaria en Arc-en-Ciel Wallonie. We zetten daarbij in op preventie en sensibilisering,  bijvoorbeeld bij jongeren. We lanceren in dit verband deze maand onze jaarlijkse wedstrijd #GeefMe1Minuut om middelbare scholen aan te moedigen om discriminatie op basis van seksuele geaardheid aan te kaarten. De wedstrijd wil leerkrachten en leerlingen uitdagen om met de klas een filmpje van 1 minuut te maken rond dit thema. Het prijzengeld dat gewonnen kan worden, zal dan worden geïnvesteerd in concrete LGBTI+-projecten om jongeren te helpen en homofobie te bestrijden in de school. Tot slot kan je via een toolbox op onze Uniawebsite diverse pedagogische hulpmiddelen vinden (van andere organisaties) om seksuele geaardheid te bespreken in de klas.   

Noot: 

LGBTI+ staat voor lesbisch, homoseksueel, biseksuelen, transgender, intersekse e.a.