Hoe Unia in 2019 de rechten van personen met een handicap verdedigde
Unia luistert naar mensen met een handicap en verdedigt hun rechten. In 2019 namen we de strijd voor hun mensenrechten opnieuw ter harte. Hieronder een overzicht van onze acties.
614 mensen geholpen
Unia opende 614 nieuwe dossiers in 2019 over het criterium 'handicap'. Dat is 23,2% van alle dossiers.
1. Handicap & werk: 195 dossiers
Burgers met een handicap contacteerden ons het meest over discriminatie op het werk. De dossiers gaan vooral over de werkorganisatie en de arbeidsomstandigheden (86 dossiers), over ontslagen (47 dossiers) en over discriminatie tijdens het wervingsproces (40 dossiers).
In het merendeel van deze dossiers werden redelijke aanpassingen door de werkgever geweigerd.
2. Handicap & onderwijs: 166 dossiers
In het onderwijs tonen de meeste dossiers vooral het ontbreken van redelijke aanpassingen aan zoals het gebrek aan pedagogische ondersteuning, weigeren van inschrijvingen in scholen, uitsluitingen of het niet mogen meegaan op schooluitstappen ...
3. Handicap & goederen en diensten: 162 dossiers
In het domein goederen en diensten hielpen we mensen vooral bij problemen met toegang tot huisvesting (44 dossiers), het openbaar vervoer (38 dossiers), toegang tot overheidsdiensten (20 dossiers) en gezondheid (20 dossiers).
Unia zoekt altijd eerst naar oplossingen via dialoog met de betrokken partijen. Bijvoorbeeld:
- Toegankelijke schaatsbanen op kerstmarkten voor iedereen
- Redelijke aanpassingen voor een dove studente
- Vervanging van een ligbad in een sociale woning
Unia trok vier keer naar de rechtbank in 2019 om op het werk gediscrimineerde burgers omwille van hun handicap te ondersteunen. Elk rechtszaak resulteerde in een veroordeling. De wettelijk voorziene forfaitaire schadevergoeding van zes maanden brutoloon werd telkens toegekend.
Nieuwe dossiers rond handicap per domein in 2019 (n = 614)

Unia = expertise in handicap
1. Stemrecht: deelname van personen met een handicap aan verkiezingen
Unia leidde een studie over burgerparticipatie van mensen met een verstandelijke en/of psychische handicap. Hieruit blijkt dat deze groep het slachtoffer is van ernstige vooroordelen. Nochtans toont het onderzoek dat mensen met een verstandelijke en/of psychische handicap evenveel belangstelling hebben voor politiek dan andere mensen. Maar ze komen daarin wel veel obstakels tegen.
2. Inclusief onderwijs
Unia wil de overheden begeleiden naar een steeds meer inclusief onderwijssysteem, ongeacht de origine, de situatie van de handicap of het sociaaleconomisch niveau van de leerlingen. Daarom verzamelden we politieke, organisatorische en pedagogische ervaringen die inspirerend werken.
- Raadpleeg het wettelijk kader in België en de concrete positieve ervaringen.
In het kader van een Europees project, werkte Unia ook een leertraject uit over inclusief onderwijs. Met dit traject biedt Unia handvaten aan om een positieve houding en een empirisch ondersteund beleid te bevorderen. Eind 2019 werden de eerste opleidingen georganiseerd.
Verder werkte Unia nog een leidraad uit die het CLB, de school en de ouders handvaten aanreikt om het overleg rond redelijke aanpassingen voor leerlingen met een (gemotiveerd) verslag kwaliteitsvol te laten verlopen.
3. Toegankelijkheid ziekenhuizen en Vlaamse gemeenten
Unia werkte tot slot een studierapport uit met aanbevelingen over de toegankelijkheid van ziekenhuizen voor dove personen en slechthorenden. Deze aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met verschillende partnerorganisaties op het terrein.
Vergelijkbare artikels
Federaal actieplan handicap 2021 – 2024: tussentijds rapport
Op 3 februari 2023 keurde de Ministerraad het tussentijds rapport goed over de implementatie van het federale actieplan handicap 2021-2024. Unia was betrokken bij het proces en is zeer tevreden over de geboekte vooruitgang.
Overheden moeten volgens Unia meer doen voor mensen met een handicap
Er is nog een lange weg te gaan voor mensen met een handicap een echte plaats hebben in een inclusieve samenleving. Dat is de conclusie van het laatste verslag van Unia over de eerbiediging van de rechten van personen met een handicap. Het rapport wordt vandaag gepubliceerd ter ere van de Internationale dag van personen met een handicap. "Het is tijd dat de overheden hun beloften nakomen", zegt Unia-directeur Els Keytsman.
Laten we praten over geestelijke gezondheid!
Ter gelegenheid van de Werelddag voor geestelijke gezondheid op 10 oktober onderlijnt Unia dat de rechten van mensen met psychische problemen worden beschermd door een VN-Verdrag en dat er zowel individueel als structureel oplossingen bestaan.
Het recht op inclusie van personen met een handicap is nu opgenomen in de Grondwet
Na verschillende pogingen is er in deze legislatuur eindelijk een artikel ingevoegd in de Belgische Grondwet dat de rechten en vrijheden van personen met een handicap moet waarborgen. Voortaan bevat de Titel II, een artikel 22 ter dat luidt: "Iedere persoon met een handicap heeft recht op volledige inclusie in de samenleving, met inbegrip van het recht op redelijke aanpassingen".